14 mart 2025, cümə Bakı, 12°C
IMG-LOGO

Türkiyənin "Kitab xəstəxanası": Nadir əlyazmalar səhifə-səhifə bərpa edilir

03-03-2025
IMG

İstanbuldakı tarixi Rami kitabxanasının “Şəfaxana” bölməsində mütəxəssislər əsrlər boyu saxlanılan nadir əlyazmaları həssaslıqla bərpa edərək, bu qiymətli əsərlərə həyat verir.
18-ci əsrə aid tarixi binada yerləşən və əvvəllər hərbi kazarma kimi istifadə edilən Rami kitabxanası 2023-cü ildə açılıb. Kitabxananın tərkibində fəaliyyət göstərən “Şəfaxana” adlı bərpa mərkəzi Türkiyə Əlyazmalar Qurumunun nəzdində fəaliyyət göstərir.

“Kitab xəstəxanası” kimi də tanınan bölmədə Osmanlı türkcəsi, ərəbcə, farsca, ivritcə, rusca kimi müxtəlif dillərdə yazılmış, min illər əvvələ aid nadir əsərlər bərpa edilir. Bundan əlavə, Livan kimi ölkələrdən də bərpa işləri üçün əsərlər qəbul edilir.

Mütəxəssislər İslamın ilk dövrlərinə aid nadir Quran nüsxələri ilə yanaşı, məşhur fiqh alimi Əhməd bin Hənbəlin hədis elmi ilə bağlı yazdığı 1069 illik “əl-İlel və Ma’rifetü’r-Rical” əsərini də bərpa edirlər. Bu əsərin dünyada yeganə məlum nüsxəsi Süleymaniyyə kitabxanasındadır.

Bərpa prosesi əsərlərin ətraflı sənədləşdirilməsi ilə başlayır. Mütəxəssislər işlərin istehsalında istifadə olunan materialları və texnikaları araşdırırlar. Daha sonra işlər nəmlik, göbələklər, həşəratlar və təbii yaşlanma kimi faktorların yaratdığı hər hansı zərərdən təmizlənir.

Hər səhifə tozdan, kirdən və ləkələrdən təmizləndikdən sonra qopmuş səhifələr təbii yapışdırıcılarla düzəldilir. Zədələnmiş yerlərə uyğun qalınlıqda əl istehsalı yapon kağızı yapışdırılır və sıxılır. Bərpa edilmiş səhifələr kitab şəklində birləşdirilir. Bu proses bəzən aylar çəkə bilər.

Xəstəxana Avropanın ən təchizatlı bərpa mərkəzlərindən biri hesab olunur. Kimya mühəndisləri, kimyaçılar və bioloqlar daxil olmaqla 80 nəfərdən ibarət ekspert qrupu ən son texnologiyadan istifadə etməklə işləyir.

Paylaş: