21 fevral 2025, cümə Bakı, 0°C
IMG-LOGO

İqlim dəyişikliyi Qrenlandiyanın buz təbəqəsində çatları sürətləndirir

03-02-2025
IMG

İngiltərənin Durham Universiteti tərəfindən aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, Qrenlandiyanın buz təbəqəsindəki çatlar iqlim dəyişikliyi səbəbindən daha sürətlə böyüyür.

Durham Universitetinin dərc etdiyi hesabata görə, 2016-2021-ci illər arasında buz təbəqəsinin sürətlə axan kənarlarında çatlar ölçü və dərinlik baxımından əhəmiyyətli dərəcədə artıb.

Hesabatda tədqiqatçıların yüksək keyfiyyətli peyk görüntülərindən istifadə edərək 8 mindən çox 3D səth xəritəsini tədqiq etdikləri və bu artımların əvvəllər aşkar ediləndən çox daha sürətli baş verdiyi bildirilib. Hesabatda buzun daha sürətli axdığı bölgələrdə isti hava və dəniz temperaturu səbəbindən çatların həm böyüdüyü, həm də dərinləşdiyi bildirilib. Buz təbəqəsinin dənizə qovuşduğu bəzi ərazilərdə çatlarda 25 faiz artım olduğu, lakin Sermeq Kujalleq buzlaqında müvəqqəti yavaşlama səbəbindən bu artımın balanslaşdırıldığı bildirilib.

Araşdırmaya görə, Sermeq Kujalleq buzlaqında axın sürətinin yenidən artmağa başlaması, buz təbəqəsindəki çatların böyüməsi və bağlanması arasındakı tarazlığın sona çatdığını göstərir.

Hesabatda Qrenlandiyanın 1992-ci ildən bəri dəniz səviyyəsinin təxminən 14 millimetr yüksəlməsinə səbəb olduğu və 2100-cü ilə qədər bu yüksəlişin 30 santimetrə qədər arta biləcəyi ifadə edilib. 

Bundan əlavə, hesabatda vurğulanır ki, elm adamları temperaturun sənayedən əvvəlki dövrlə müqayisədə 2 dərəcə Selsi yüksəlməsi halında Qrenlandiya və Antarktidadan gələn buz itkilərinin dəniz səviyyəsini 12-20 metr daimi olaraq yüksəldə biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.

Paylaş: