21 fevral 2025, cümə Bakı, 0°C
IMG-LOGO
  • 21 fevral 2025, cümə 14:22:46 Bakı , 0°C
Ana səhifə Xəbərlər Ətraflı

Xəbər lenti:

“Webb” teleskopu Süd Yolunun mərkəzi qara dəliyi ətrafında xaotik şiddəti müşahidə edir

19-02-2025
IMG

NASA-nın “James Webb” kosmik teleskopu Süd Yolu qalaktikamızın mərkəzindəki fövqəlkütləli qara dəliyin ətrafında cərəyan edən xaotik hadisələrin ən yaxşı görünüşünü təqdim edir.

Fhnews.az “Reuters” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, qalaktikamızda materialın nəhəng cazibə qüvvəsi ilə içəriyə doğru çəkildiyi üçün arabir parlaq alışmalarla kəsilən işığın davamlı titrəməsi müşahidə olunur.

2021-ci ildə kosmosa buraxılan və 2022-ci ildə məlumat toplamağa başlayan “Webb” astronomlara ilk dəfə olaraq qara dəliyin ətrafındakı bölgəni (Sagittarius A*) uzun müddət müşahidə etməyə və onlara fəaliyyət nümunələrini seçməyə imkan verir. Sabit vəziyyətdə qalmalı olan bu bölgə hazırda fəal şəkildə hərəkətlənib.

Tədqiqatçılar qara dəliyi əhatə edən fırlanan qaz diskindən işığın daimi titrəməsini müşahidə ediblər. Bu, akkresiya diski adlanır. Titrəmə hadisənin üfüqünə çox yaxın olan materialdan qaynaqlanır, geri dönüşü olmayan nöqtədən kənarda hər şey – ulduzlar, planetlər, qaz, toz unudulmağa sürüklənir.

Arada kiçik partlayışlar nəticəsində bölgədə böyük alovlar da əmələ gəlib. İllinoys ştatının Şimal-Qərb Universitetinin astrofiziki Fərhad Yusif-zadənin “Astrophysical Letters” jurnalında dərc olunan məqaləsində bildirilir ki, akkresiya diski turbulentliklə dolu çox xaotik bir bölgədir və qaz həddindən artıq cazibə altında qara dəliyə yaxınlaşdıqca daha çox şəkildə yığılır.

Tədqiqatçıların dediyinə görə, bu yığılma diski yaxınlıqdakı ulduzların küləklərindən, onların səthindən atılan qazdan əmələ gələn materialdan ibarətdir.

Astronomlar əvvəllər yerüstü teleskoplardan bir neçə saat və ya orbitdə olan “Hubble” kosmik teleskopundan hər dəfə təxminən 45 dəqiqə müşahidə aparmaqla kifayətlənir və onları hissə-hissə tədqiq edirdilər. Amma “Webb” Yaxın İnfraqırmızı Kamerasının (NIRCam) qabaqcıl həssaslığı sayəsində müşahidələri infraqırmızı spektrdə iki fərqli dalğa uzunluğunda aparır.

Paylaş:

Kateqoriyalar

Eyni kateqoriyalı xəbərlər