6 iyun 2025, cümə Bakı, 22°C
IMG-LOGO
  • 6 iyun 2025, cümə 02:36:45 Bakı , 22°C
Ana səhifə Xəbərlər Ətraflı

Xəbər lenti:

DNT analizi Maya sivilizasiyasının dağılmasına işıq salır

03-06-2025
IMG

Hondurasdakı qədim Kopan şəhərinin xarabalıqlarından çıxarılan skeletlər Maya sivilizasiyasının dağılmasına dair ipucları verib. Hal-hazırda UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısında yer alan Kopan eramızın 3-cü və 10-cu əsrləri arasında Klassik Maya dövründə çiçəklənib.

Əvvəlki araşdırmalar göstərdi ki, Kopan 400 il ərzində aşağı Mərkəzi Amerika ilə Cənubi Amerikanı birləşdirən mühüm yol kəsişməsi olub. “Current Biology” jurnalında dərc edilən yeni araşdırmaya görə, eramızın 426 və ya 427-ci ilində şəhər təxminən 400 il davam edən bir kral sülaləsinin qurulmasının şahidi olub.

Bu günə qədər xarabalıqlardakı qazıntılar hökmdarların qurbanlıqları ilə dəfn olunduğu bir kral məzarına yönəldilib. Ancaq qədim Kopan xalqının genetik mənşəyi hələ də aydın deyil.

Yeni genom araşdırması bu populyasiyanın haradan gəldiyini və şəhərin təxminən 1200 il əvvəl kəskin şəkildə kiçildiyini ortaya qoyub.

Tədqiqatçılar Kopan arxeoloji sahəsindən yeddi insan qalığının, o cümlədən qədim şəhərin hökmdarı ola biləcək birinin genomunu təhlil ediblər. Təhlildə həmçinin əvvəlki tədqiqatlarda dərc edilmiş Şimali, Mərkəzi və Cənubi Amerikadakı qədim Mayalıların DNT məlumatlarından istifadə edilib.

Klassik dövrdə antik şəhərin əhalisinin mənşəyini və dinamikasını ilk dəfə üzə çıxarmaqla yeni faktlar  sivilizasiyanın dağılmasına daha çox işıq salır. Kopan xalqının əcdadlarının Meksika və Beliz də daxil olmaqla şimal bölgələri ilə qarşılıqlı əlaqədə olduqları aşkar edilib.

Araşdırma göstərir ki, Kopan xarabalıqlarından olan insanların And dağları, Braziliya və Argentinadakı müasir əhali də daxil olmaqla müasir Maya ilə güclü genomik əlaqəsi var.

Paylaş:

Kateqoriyalar

Eyni kateqoriyalı xəbərlər