FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Yeni araşdırmaya görə, dünya möcüzəvi şəkildə qlobal istiləşməni 1,5 dərəcə Selsi səviyyəsində saxlaya bilsə belə, buz təbəqələri əriyəcək və bu, dəniz səviyyəsinin bir neçə metr qalxmasına və sahil zolağından fəlakətli miqrasiyaya səbəb olacaq.
“CNN İnternational”a görə, bir qrup beynəlxalq alim Qrenlandiya və Antarktika buz təbəqələrinin mühafizəsi üçün təhlükəsiz istiləşmə həddinin necə olacağını müəyyənləşdirmək üçün yola çıxıb. Onlar peyklərdən alınan məlumatları, iqlim modellərini və buz nüvələrini, dərin dəniz çöküntüləri və hətta ahtapot DNT-si kimi keçmişdən gələn dəlilləri araşdırıblar.
Dünya hazırda 2100-cü ilə qədər 2,9 dərəcəyə qədər istiləşmə yolundadır. Amma “Communications Earth and Environment” jurnalında dərc edilən son araşdırmanın ən narahatedici tapıntısı odur ki, 1,5 hətta buz təbəqələrini xilas etmək üçün kifayət etməyə bilər.
Alimlərin fikrincə, dünya indiki istiləşməni 1,2 dərəcə Selsi səviyyəsində saxlasa belə, bu, buz təbəqələrinin sürətlə geri çəkilməsinə və dəniz səviyyəsinin fəlakətli yüksəlməsinə səbəb ola bilər.
Qrenlandiya və Antarktika buz təbəqələri birlikdə qlobal dəniz səviyyəsini təxminən 65 metr qaldırmaq üçün kifayət qədər şirin su saxlayır. 1990-cı illərdən bəri itirilən buzun miqdarı dörd dəfə artmışdır.
Buz təbəqəsinin əriməsi dənizin qalxmasına birbaşa təsir edən faktordur və son 30 ildə dəniz səviyyəsinin illik qalxma sürəti iki dəfə artmışdır. Bunun dünya sahillərində yaşayan əhali üçün ekzistensial təhlükə olduğu deyilir. Təxminən 230 milyon insan dəniz səviyyəsindən 1 metrdən az yüksəklikdə yaşayır. Tədqiqata görə, buz təbəqələrində saxlanılan buzun miqdarındakı kiçik dəyişikliklər belə, qlobal sahil xətlərini kökündən dəyişdirəcək, yüz milyonlarla insanı köçkün vəziyyətinə salacaq və uyğunlaşma həddini aşan zərərlərə səbəb olacaq.
Alimlərin fikrincə, əsrin sonuna qədər dənizlər ildə təxminən 1 santimetr yüksələ bilər.
Tədqiqat müəllifi və Bristol Universitetinin qlasioloqu Conatan Bamber deyir ki, əsrdə təxminən 100 santimetrə bərabər olan bu səviyyədə, müasir sivilizasiyadan bəri görmədiyimiz miqyasda böyük bir torpaq miqrasiyası görülə bilər.