18 mart 2025, çərşənbə axşamı Bakı, 12°C
IMG-LOGO
Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin hərbi qulluqçularının, xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının və dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin aylıq vəzifə (tarif) maaşlarının, hərbi qulluqçularının (müddətli həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları istisna olmaqla) və xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının hərbi (xüsusi) rütbəyə görə maaşlarının məbləğlərinin təsdiq edilməsi və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin hərbi qulluqçularının, xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının və dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin aylıq vəzifə (tarif) maaşlarının məbləğlərinin təsdiq edilməsi, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin hərbi qulluqçularının, xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının və dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin aylıq vəzifə (tarif) maaşları”nın təsdiq edilməsi, “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin büdcədən maliyyələşdirilən qurumlarında çalışan dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin Vahid Tarif Cədvəli üzrə aylıq vəzifə (tarif) maaşlarının tənzimlənməsi haqqında” 2013-cü il 26 sentyabr tarixli 269-12 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi və “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Kiçikhəcmli Gəmilərə Nəzarət və Sularda Xilasetmə Dövlət Xidmətinin xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının aylıq vəzifə maaşlarının məbləğləri”nin təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2017-ci il 7 avqust tarixli 322-11 nömrəli qərarının ləğv edilməsi haqqında” 2018-ci il 13 aprel tarixli 149-11 nömrəli Qərarında dəyişikliklər və “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin hərbi qulluqçularının, xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının və dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin aylıq vəzifə (tarif) maaşları”nın təsdiq edilməsi, “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin büdcədən maliyyələşdirilən qurumlarında çalışan dövlət qulluqçusu olmayan mülki işçilərinin Vahid Tarif Cədvəli üzrə aylıq vəzifə (tarif) maaşlarının tənzimlənməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2013-cü il 26 sentyabr tarixli 269-12 nömrəli qərarında dəyişiklik edilməsi və “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Kiçikhəcmli Gəmilərə Nəzarət və Sularda Xilasetmə Dövlət Xidmətinin xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının aylıq vəzifə maaşlarının məbləğləri”nin təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2017-ci il 7 avqust tarixli 322-11 nömrəli qərarının ləğv edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2018-ci il 13 aprel tarixli 149-11 nömrəli Qərarında dəyişikliklər edilməsi barədə” 2019-cu il 25 iyun tarixli 279 nömrəli Qərarının ləğv edilməsi barədə” 2019-cu il 25 iyul tarixli 324 nömrəli və “Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin hərbi qulluqçularının (müddətli həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları istisna olmaqla) və xüsusi rütbəsi olan əməkdaşlarının hərbi (xüsusi) rütbəyə görə maaşlarının məbləğlərinin təsdiq edilməsi barədə” 2008-ci il 24 iyun tarixli 145-14 nömrəli qərarlarında dəyişiklik edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 13 sentyabr tarixli 407 nömrəli Qərarında dəyişiklik edilməsi barədəAzərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin QƏRARI
Rəsmi sənədlər - 17-03-2025

Zəlzələlərdən sonra həddindən artıq yağışın səbəbi araşdırılır

17-03-2025
IMG

Türkiyəli elm adamları tərəfindən aparılan araşdırmada 6 fevral 2023-cü ildə baş verən Kahramanmaraş mərkəzli zəlzələlərdən sonra Şanlıurfa və Adıyamanda müşahidə edilən həddindən artıq yağışın Qırmızı dənizdən gələn atmosfer çayından qaynaqlandığı müəyyən edilib və nəticədə bölgədə zəlzələnin törətdiyi sürüşmə və digər kütləvi hərəkətlərin artması müəyyən edilib.
İstanbul Texniki Universiteti Avrasiya Yer Elmləri İnstitutunun direktoru,professor  Tolga Görümün rəhbərliyi ilə  2 il əvvəl Şanlıurfanın mərkəz rayonları ilə Adıyamanın Tut və Çelikhan rayonlarında 21 nəfərin həyatını itirdiyi, 4 nəfərin itkin düşdüyü leysan yağışların səbəbini müəyyən etmək üçün araşdırmaya başlayıb.
Şanlıurfanın mərkəz rayonları ilə Adıyamanın Tut və Çelikhan rayonlarına təsir edən yağışların son 21 ilin ən güclü yağışı olduğunu ifadə edən Görüm təxminən 20 saatda 183 millimetr yağış yağdığını, bunun zəlzələnin təsiri ilə zəifləmiş yamaclarda sürüşmələrə səbəb olduğunu, mayelərin hərəkətinə keçdiyini qeyd edib. "Araşdırma nəticəsində hadisənin əslində atmosfer çayı olduğunu ortaya çıxardıq. Bu yağıntıların Qırmızı dənizdən, yəni 5-6 min kilometr uzaqlıqdan aparıldığını müəyyən etdik. Çayların təsirinin son 15 il ərzində artdığını ortaya çıxardıq”-deyə alim atmosfer çaylarının tropik bölgələrdə sıx su buxarı olan hava axınları olduğunu və minlərlə kilometr nəm daşıya bildiyini, ani və şiddətli yağışlara səbəb ola bildiyini söyləyib. 
Atmosfer çaylarının nadir olduğunu ifadə edən Görüm, bunun fəlakət bölgələrində əhəmiyyətli bir risk faktoru ola biləcəyini ifadə edib. 
Professor atmosfer çaylarının təkcə yağıntı daşımadığını, eyni zamanda enerji və istilik transferində də mühüm rol oynadığına diqqət çəkərək əlavə edib ki, belə hava axınları su buxarı ilə birlikdə isti hava kütlələrini daşıyaraq ani qar əriməsinə səbəb ola bilər. Qarın qəfil əriməsi torpaq sürüşməsi və sel kimi təbii fəlakətlərə təsirsiz qalmır.

Paylaş: