FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Yeni bir araşdırma tütünün sümüklərdə əsrlər boyu qalıcı izlər qoyduğunu aşkar edib. Leicester Universitetinin araşdırması tütündən istifadənin skelet quruluşuna təsirini və sümük xəstəlikləri ilə əlaqəsini təfərrüatı ilə izah edərək, tütündən istifadənin insan sağlamlığına təsirini ortaya çıxarıb.

Arxeoloqların araşdırmaları nəticəsində məlum olub ki, tütün siqaret çəkənlərin sümüklərində təkcə sağlığında deyil, hətta ölümündən sonra da əsrlər boyu davam edən izlər buraxır.

Leicester Universitetinin tədqiqatçıları 12-19-cu əsrlər arasında İngiltərədə basdırılmış insan qalıqlarını araşdıraraq, tütünün sümüklərə dərin təsirini və sınıq riskinin artması kimi sümüklə əlaqəli şərtlərlə əlaqəsini ortaya çıxarıblar.

Tədqiqatda vurğulanır ki, tütünün Qərbi Avropaya təxminən 500 il əvvəl gətirilməsi insanın skelet quruluşunda əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olub.

Skeletin siqaret çəkənə aid olub-olmadığını müəyyən etmək üçün arxeoloqlar diş sübutları, boru istifadəsindən yaranan ləkələr və ya aşınmalar axtarıblar. Ancaq dişlər əskik olduqda bu üsul çox vaxt təsirsiz qalıb.

Leicester Universitetinin alimləri məlum tütün istifadəçiləri və naməlum siqaret çəkmə tarixçəsi olanlardan sümüklərə güc verən sıx xarici təbəqə olan 323 kortikal sümükləri araşdırıb.

Tədqiqat sümüklərin molekulyar quruluşunu təhlil edib. Əldə edilən məlumatlar siqaret çəkənlərlə çəkməyənlər arasında 45 fərqli molekulyar xüsusiyyətin olduğunu göstərib.

Araşdırmada bildirilir ki, tütün istehlakı fərdlərdə fərqli metabolik iz buraxır və bu izlər skelet qalıqlarında tütün istifadəsi ilə bağlı xəstəliklərin araşdırılmasına imkan verir.

Araşdırmanın həmmüəlliflərindən biri olan Doktor Sarah İnskip araşdırmanın nəticələrinin tütündən istifadənin skelet quruluşuna təsirini və onun dayaq-hərəkət sistemi xəstəlikləri və diş sağlamlığına risk faktorlarını anlamaq üçün vacib məlumatlar verdiyini ifadə edib.

Siqaretin yumşaq toxumalara və orqanlara zərərli təsiri (məsələn, ağciyər, sidik kisəsi və qırtlaq xərçəngi, həmçinin insult və koronar arteriya xəstəliyi riskini artırır) geniş şəkildə qeyd olunsa da, onun sümüklərə təsiri az öyrənilmişdir.

Siqaret çəkmə aşağı sümük sıxlığı, sınıq riskinin artması və periodontit kimi sümüklə əlaqəli şərtlərlə əlaqələndirilir.

Tədqiqat siqaretin tarixən yayılmasına işıq salır və həmçinin tütünün insan sağlamlığına mənfi təsirini göstərir.