FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Mikrob dediyimiz milyardlarla bakteriya, göbələk və viruslar bədənimizin səthində yaşayır. Biz onların sağlamlığımızda oynadığı mühüm rolu yeni anlamağa başlayırıq. Dərimiz müxtəlif orqanizmlərlə doludur. Dərimizin hər kvadrat santimetrində 10 mindən bir milyona qədər bakteriya yaşayır. Başqa sözlə, bədənimizi əhatə edən dəri mikroorqanizmlərlə dolu bir ekosistemə malikdir. Bu mikrobiotanın (flora) bizi sağlam saxlamaqda mühüm rol oynadığına və çoxlu faydalara malik olduğuna dair artan sübutlar var. Bağırsaq mikrobiomunun, yəni bağırsaqlarımızda məskunlaşan mikrob ekosisteminin əhəmiyyəti məlumdur. Bakteriyalar, göbələklər, viruslar və digər təkhüceyrəli orqanizmlərin diabetdən tutmuş astma və hətta depressiyaya qədər bir çox xəstəliklərdə mühüm rol oynadığı qəbul edilir. Ancaq indi belə görünür ki, dərimizdəki mikroorqanizmlər də eyni dərəcədə faydalı ola bilər. Bunlar bədənimizin səthinə yerləşmiş patogenlərə qarşı ilk müdafiə xəttini təşkil edir. Onlar, həmçinin gündəlik həyatda qarşılaşdığımız bəzi kimyəvi maddələri parçalayır və immun sistemimizin inkişafında mühüm rol oynayır. Əslində ağız və bağırsaqlarımızdakı təhlükəsiz, isti və nəmli mühitlə müqayisədə dərimiz mikroorqanizmlər üçün çox sərt bir mühitdir.

Fhnews.az BBC-yə istinadla xəbər verir ki, İngiltərədəki Hull Universitetində yaraların sağalması mövzusunda mühazirələr oxuyan Holly Vilkinsona görə, dəri bədənin digər hissələri ilə müqayisədə çox çətin bir yerdir. Quru, qısır və xarici təsirlərə çox açıqdır. Burada yaşayan bakteriyalar milyonlarla il ərzində bu təzyiqlərin öhdəsindən gəlmək üçün təkamül keçiriblər. Əslində bu birgə təkamül bizə də çox fayda verir.

Bildirib ki, mikroorqanizmlər dərimizin bütün hissələrinə bərabər şəkildə yerləşmir: “Bakteriyalar yaşadıqları yerdə çox seçici ola bilərlər. Pambıq çubuq götürüb burnumuza və ya kürəyimizə çəkdiyimiz zaman bu nahiyələrin kutibakteriyalarla dolu olduğunu görəcəyik. Bu bakteriya qrupu dərimizi nəmləndirmək və bədənimizin ən xarici təbəqəsini qorumaq üçün dəri hüceyrələrimiz tərəfindən istehsal olunan yağlı ifrazatla qidalanmaq üçün təkamülləşib. İsti və nəmli qoltuğumuzdan nümunə götürsək, çox güman ki, çoxlu stafilokoklar və korinbakteriyalar tapacağıq. Ayaq barmaqlarımız arasında çoxlu sayda propionibakteriya növü var. Bu bakteriya növlərinin bəziləri, bir çox digər bakteriyalarla birlikdə pendir istehsalında da istifadə olunur. Dərimizin quru sahələri, məsələn, qollarımız və ayaqlarımız bakteriya üçün çox əlverişli yerlər deyil. Bu səbəbdən burada məskunlaşan növlər çox qalmır. Eyni zamanda, onların qəbul etdiyi virusların nisbəti bədənimizin digər xarici hissələri ilə müqayisədə daha yüksəkdir. Min illər ərzində bu mikroblar insanlarla simbiotik əlaqə qurublar. Dərimizdə yaşayan bakteriyalar, göbələklər və gənələr bədənimizin davamlı olaraq istehsal etdiyi zəngin qidalardan faydalanır”.

Qeyd olunub ki, dəridəki mikroblar yaşanılan mühitdən çox təsirlənir. Buna görə də ətrafdakı dünyanın dəridəki bakteriya, göbələk və virusların müxtəlifliyinə necə töhfə verdiyini qiymətləndirmək mühüm amildir. Hətta istifadə edilən kosmetik məhsullar belə dərinin mikroorqanizm dünyasını dəyişə bilər. Bəzi şirkətlər “probiyotiklər” və ya bakterial zülal və yağları birbaşa dəriyə tətbiq etməklə yaxşı bakteriyaları qidalandıra biləcəyinə inanırlar. Bunların nə qədər təsirli olduğuna dair çox az dəlil var və müxtəlif dəri bakteriyalarının balansını dəyişdirə biləcək əlamətlər mövcuddur.