FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

NASA-nın Saturnu və onun buzlu peyklərini, o cümlədən əzəmətli Titanı tədqiq edən “Kassini” kosmik gəmisi 2017-ci ildə nəhəng halqalı planetdə məhv olaraq öz missiyasını başa vurub. Lakin astronomlar bu gün də onun müşahidələrini araşdırmaqda davam edirlər.

Fhnews.az “Reuters” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, “Kassini”nin radar müşahidələri Günəş sistemimizin ikinci ən böyük peyki və Yerdən kənarda həyatın axtarışında maraqlı yer olan Titanın səthindəki maye karbohidrogen dənizləri haqqında maraqlı yeni təfərrüatlar təqdim edir.

Dumana bənzəyən narıncı təbəqə ilə örtülmüş Titan sudan deyil, azotdan və təbii qazın komponentləri olan metan və etan üzvi birləşmələrindən ibarət olsa da, Yerlə birlikdə səthində maye dənizlər olan yeganə məlum göy cismidir.

Tədqiqat Titanın şimal qütbünə yaxın - Avrasiyanın Xəzər dənizi ilə müqayisə oluna bilən ərazini əhatə edən ən böyük Kraken Mare, təxminən Afrikanın Viktoriya gölünə bərabər olan Ligeia Mare və ərazi baxımından Şimali Amerikanın Superior gölü ilə müqayisə edilən Punqa Mare adlı üç dənizi əhatə edir.

Bu dənizlərin metanla və etanla zəngin kimyəvi tərkibi onların eninə görə dəyişir. Tədqiqat, həmçinin dəniz səthindəki dalğaların miqyasını sənədləşdirib ki, bu da aktiv gelgit axınlarını və estuarların - çayların mənsəblərinin yaxınlığında artan kobudluğu göstərir.

Astronomlar müəyyən ediblər ki, 5,150 kilometr eni olan Titan Günəş sistemimizdə Yupiterin Qanimedindən sonra ikinci ən böyük peykdir və Merkuri planetindən daha böyükdür. Titan və Yer Günəş sistemində buludlardan yağan mayelərin çaylar kimi səthdə dənizlərə və göllərə axdığı, sonra hidroloji prosesə yenidən başlamaq üçün yenidən göyə buxarlandığı yeganə dünyalardır.

Yer üzündə su buludlardan yağır. Titanda buludlar isə metan qazını soyuq iqlimə görə maye formasında səpirlər.

Tədqiqatda 2014-cü ildə və 2016-cı ildə “Kassini”nin Titana uçuşu zamanı toplanan radar məlumatlarından istifadə edilib. Kosmik gəmi radio şüasını Titanın səthindəki hədəflərə yönəldib və bu, daha sonra Yerdəki qəbuledici antena tərəfində əks olunub. Beləliklə, səthin tərkibi və onun sahəsi haqqında daha çox məlumat əldə olunub.

Titan peyki həyat üçün potensial olaraq uyğun hesab edilən şərtlər olan mühitlərə malikdir. Məsələn, bu göy cismi maye sudan ibarət geniş yeraltı okeanı saxlayır. Astronomlar hesab edirlər ki, buradakı üzvi material nə vaxtsa maye su ilə təmasda olub. Onlar inanırlar ki, oxşar qarşılıqlı təsirlər enerji istehsal edə və ya məlumat saxlaya bilən molekulların yaranması ilə planetimizdə də həyatın yaranmasına səbəb ola bilərdi.