FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

İnsanların rəngli və ya ağ-qara yuxu görməsi onların doğulduğu illə sıx bağlıdır. 1950-ci illərdə insanların çoxunun ağ-qara yuxu gördüyü düşünülsə də, cəmiyyətin böyük bir təbəqəsi nadir hallarda rəngli yuxu gördüyünü bildirirdi.

Bununla belə, araşdırmalar göstərir ki, rəngli televizorların geniş yayılması ilə insanların ağ-qara yuxular görmə nisbətində ciddi azalma müşahidə olunub.

2017-ci ildə Almaniyada aparılan araşdırmada 2 minə yaxın iştirakçının yarısı yuxularını rəngli gördüyünü bildirib. Yüzdə 10-u ağ-qara yuxu gördüyünü, yüzdə 40-ı isə rəngləri xatırlamadığını bildirib. Mütəxəssislər inkişaf dövründə rəngli və ya ağ-qara televiziya verilişlərinə baxmağın bu məlumatlara təsir etdiyini düşünürlər.

2008-ci ildə nəşr olunan bir araşdırmada 55 yaşdan yuxarı insanların yalnız 34 faizinin rəngli yuxular gördüyü qeyd edillib.

1950-1960-cı illərdə rəngli filmlərin və televiziya verilişlərinin geniş vüsət aldığını nəzərə alsaq, bu insanlar uşaqlıq illərində ağ-qara məzmundan daha çox istifadə etmişlər.

Eyni araşdırmada 25 yaşdan kiçik insanların 68 faizinin rəngli yuxular gördüyü müəyyən edilib.

Dandi Universitetində doktorluq təhsili çərçivəsində bu araşdırmanı aparan Eva Murzyn uşaqlıqda baxılan filmlərin xəyalları formalaşdıra biləcəyini düşünür. O əlavə edir ki, xüsusilə 11 yaşından əvvəl rəngli məzmuna məruz qalan insanlar daha çox rəngli yuxular görürlər:

Filmlər emosional intensivliyə malikdir və immersivdir. Bu, rəng sxemlərinin yuxu istehsalına daxil edilməsinə səbəb ola bilər.Digər tərəfdən, insanlar yuxunu rəngli görə bilər, lakin sonradan onu ağ və qara rəngdə gördüklərini xatırlayırlar.

Harvard Tibb Məktəbində yuxuları öyrənən psixoloq Deirdre Barrett rəngləri xatırlamağın diqqət və yaddaşla əlaqəli olduğunu bildirir. Barret həmçinin deyir ki, yuxu təfərrüatlarını xatırlamaq qabiliyyəti yaşla çox vaxt azalır.

Mütəxəssislər yuxuda rənglərin əhəmiyyətinin insandan insana dəyişə biləcəyi qənaətindədirlər. Berkli Kaliforniya Universitetində İnsan Yuxusu Elmi Mərkəzindən Eti Ben Simon deyir ki, yuxular olduqca subyektivdir və tez-tez xəyalpərəstin həyatını və gündəlik qarşılıqlı əlaqəsini əks etdirir. Məsələn, bir rəssamın yuxusunda olan rənglər, ümumiyyətlə, rənglərə daha biganə olan birindən daha böyük məna daşıya bilər.