22 noyabr 2024, cümə Bakı, 14°C
IMG-LOGO

Qlobal temperatur artımı yanğın riskini artırır

22-10-2024
IMG

Alimlərin hesablamalarına görə, qlobal istiləşmə nəticəsində yaranan və ya şiddətlənən meşə yanğınları hər il 12 mindən çox insanın tüstüdən zəhərlənərək ölməsinə səbəb olur.

“The Guardian” yazır ki, Böyük Britaniya, ABŞ, Almaniya, Çin və Yaponiya da daxil olmaqla 8 ölkədən olan tədqiqatçılar iki ayrı araşdırma aparıb və müəyyən ediblər ki, qlobal istiləşmə Avstraliya, Cənubi Amerika, Avropa və Asiyada meşə yanğınlarına səbəb olub və nəticədə zərərli tüstünün nəfəs almasına səbəb olub. 

İlk araşdırmada alimlər qlobal temperatur artımının yanğın riskinə təsir edən  əsas faktor olduğunu və qlobal istiləşmənin 200-2019-cu illər arasında dünyada yanğınların sayını təxminən 16 faiz artırdığını aşkar ediblər.

Yaponiyanın Milli Ətraf Mühit Tədqiqatları İnstitutunun alimi  Chae Yeon Park öz araşdırmasında 2010-cu illərdə hər il təxminən 100 min insanın ağciyərlərə və qana nüfuz edə bilən kiçik hissəcikləri ehtiva edən PM2.5 kimi tanınan yanğın tüstüsünü nəfəs almasından öldüyünə diqqət çəkib.
Belə ki, qlobal istiləşmənin bu ölümlərə təsirini hazırladıqları modellə hesablayan elm adamları qlobal istiləşmə ilə daha da şiddətlənən meşə yanğınlarının hər il 12 mindən çox insanın tüstüdən zəhərlənərək ölməsinə səbəb olduğu qənaətinə gəliblər.

Tədqiqatçılar həmçinin qeyd ediblər ki, PM2.5 hissəciklərinin inhalyasiyası nəticəsində yaranan ölüm nisbətləri qlobal temperaturun artması ilə 1960-cı ildəki 1,2 faizdən 2010-cu illərdə yüzdə 12,8-ə yüksəlib.

Avstraliya Milli Universitetinin Milli Epidemiologiya və Əhali Sağlamlığı Mərkəzinin professoru Hilari Bambrik qeyd edib ki, Avstraliyada milyonlarla insan 2019 və 2020-ci ilin yayında baş verən yanğınlar zamanı tüstüdən təhlükəli və uzunmüddətli çirklənməyə məruz qalıb. .

Bu araşdırmanın iqlim dəyişikliyinin insan sağlamlığına zərərli olduğunu göstərən dəlillərdən yalnız biri olduğunu ifadə edən Bambrick "Belə təsirləri anlamaq gələcək üçün daha yaxşı planlar qurmağımıza kömək edəcək"-deyib.

Paylaş: