FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Piylənməyə qarşı istifadə olunan dərmanlar gəncləri intihara təhrik etmir. Bu, həmin dərmanların psixiatrik risklərini təhlil edən son araşdırma nəticəsində məlum olub.

Fhnews.az “euronews.com” saytına istinadla xəbər verir ki, Avropa Dərman Agentliyi (EMA) “Wegovy” və “Ozempic” kimi arıqlama və diabet dərmanlarının intihar düşüncələri və ya bu kimi davranışlara səbəb olmadığı qənaətinə gəlib.

“JAMA Pediatrics” jurnalında dərc olunan yeni araşdırmada tədqiqatçılar əksəriyyəti ABŞ-da yaşayan 12-18 yaş arası piylənmədən əziyyət çəkən 7000-ə yaxın yeniyetmənin psixi sağlamlığını təhlil ediblər. İştirakçıların yarısına bu dərmanlar verilib, digər yarısına isə pəhriz və idmanla məşğul olmaq tapşırılıb. Təxminən üç ildən sonra dərman qəbul edən xəstələrin digər qrupdakılara nisbətən intiharı düşünmək və ya cəhd etmək ehtimalı 33 faiz az olub.

Tədqiqatın aparıcı müəllifi, Qüdsdəki Hadassah Universiteti Tibb Mərkəzində uşaq endokrinoloqu Liya Kerem deyib: “Nəticələr müəyyən qədər arxayınlıq yaratsa da, biz əmin ola bilmərik və araşdırmamız bu həssas yaş qrupunda dərmanların risklərini və faydalarını anlamaq üçün bir addım kimi qəbul edilməlidir”.

Bədəndə qan şəkərini tənzimləməyə və iştahı idarə etməyə kömək edən GLP-1 müalicə prosesi zamanı insanların iştahını azaldır. Avropa Birliyində piylənmə və diabet xəstələri üçün istifadə üçün ondan istifadə təsdiq edilib. Ürək çatışmazlığına kömək etdiyi də göstərilib, lakin hələ də onun uzunmüddətli təsiri və digər təsirləri ilə bağlı suallar var. Doktor Liya Kerem araşdırmada bədən kütləsi indeksi, əvvəllər mövcud olan psixiatrik diaqnozlar və sosyodemoqrafik faktorların nəzərə alındığını, intihara meyllərin azalmasının dərmanın təsirindənmi, yoxsa arıqlamaqdanmı qaynaqlandığının hələ aydın olmadığını bildirib.

Araşdırmada iştirak etməyən Oksford Universitetinin psixiatriya kafedrasının klinik müəllimi dr. Rikkardo De Giorgi hər iki qrupda intihar hadisələrinin - düşüncə və ya cəhdlərin sayının kifayət qədər az olduğunu bildirib: “Dərman qəbul edənlərdə bu rəqəm 50, özünü idmana və pəhrizə yönəldənlərdə isə 78 olub. Bu, təəccüblü deyil, xoşbəxtlikdən intihar bu cür tədqiqatlarda nadir bir hadisədir, lakin belə məlumatları şərh edərkən xüsusilə diqqətli olmalıyıq”.

Eyni xəstə məlumat bazasından istifadə edən De Giorgi avqust ayında nəşr olunan bir araşdırmada yazıb ki, digər diabet dərmanları ilə müqayisədə, GLP-1 nevroloji və psixiatrik problemlərin daha yüksək riski ilə əlaqəli deyil. Onun sözlərinə görə, bütövlükdə sübutlar arıqladan dərmanların intihar davranışına səbəb olma riskinin azaldılmasına inandırmaq əvəzinə, “artan risk olmadığını” göstərir. O qeyd edib ki, bu nəticələrin psixiatrik hadisələr adlandıra biləcəyimiz insanlara şamil olub-olmayacağını hələ deyə bilmərik.