22 noyabr 2024, cümə Bakı, 14°C
IMG-LOGO
  • 22 noyabr 2024, cümə 03:31:33 Bakı , 14°C
Ana səhifə Xəbərlər Ətraflı

Xəbər lenti:

Mumiyaların təxminən 65 faizində parazitlərin xroniki halları  aşkar edilib

08-05-2024
IMG

Misir mumiyaları ilə bağlı əvvəlki araşdırmaların yeni meta-analizinə əsasən, mumiyaların təxminən üçdə ikisi müxtəlif parazit qurdlardan, 22 faizi malyariyadan, 40 faizi isə baş bitindən əziyyət çəkib.

Məsələn, məşhur Krallar Vadisində Plasmodium falciparum (malyariyanın ölümcül formasından məsul olan mikrob) üçün sınaqdan keçirilmiş 16 mumiyadan dördü müsbət nəticə verib. Bunlardan biri Tutankhamun olub, onun iki fərqli suşla yoluxduğu aşkar edilib. 
Kembric Universitetindən tədqiqat müəllifi Piers  Mitchellin sözlərinə görə, malyariya üçün analiz edilən 221 mumiyadan 49-u müsbət çıxıb. Buna görə də alimlər hesab edir ki, malyariyanın Nil boyu bütün qədim populyasiyalarda uşaq ölümünə və zəiflədən anemiyaya böyük təsiri olub.

Əslində malyariyaya yoluxmuş mumiyaların 92 faizində məsaməli sümüklər və qırmızı qan hüceyrələrinin sayının azalması və ya hemoglobin səviyyəsinin azalması ilə xarakterizə olunan digər anemiya əlamətləri var. "Belə bir xəstəlik yükü işçi qüvvəsinin böyük bir hissəsinin fiziki dözümlülüyünə və məhsuldarlığına böyük təsir göstərməli idi"-deyən tədqiqatçı alim Mitchell əlavə edib ki, qədim Misir mumiyalarında aşkar edilən digər parazitlər arasında şizofreniya ilə əlaqəli olan zehni dəyişdirən patogen toksoplazmoz ehtimalı artır. 

Mitchell həmçinin hesab edir ki, mumiyaların təxminən 10 faizində visseral leyşmanioz üçün müsbət testlər keçirilib, bu da anemiya ilə əlaqəlidir və müalicə olunmayan halların təxminən 95 faizində ölümcül olur. İki mumiyada balıq lent qurdları kimi mədə qurdları da aşkar edilib. Bu, çox güman ki, Nildən gələn az bişmiş balıq yeməkləri ilə  bağlı olub.Hətta Mançester Muzeyində başqa bir mumiyanın beynində də qurdlar aşkar edilərkən, baş biti üçün analiz edilən 218 mumiyanın yüzdə 40-da müsbət çıxıb. Mitchellin fikrincə, bunun səbəbi Nil çayının adətən quraq bölgələrdə rast gəlinməyən tropik su ilə daşınan parazitlər üçün kanal rolunu oynamasıdır. Buna görə də, malyariya daşıyıcı ağcaqanadlar və digər zərərli patogenlər yağışın az olmasına baxmayaraq qədim Misirdə çoxalmış ola bilər.

Paylaş:

Kateqoriyalar

Eyni kateqoriyalı xəbərlər