FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Tədqiqatçılar mədə-bağırsaq traktının pozulmalarını izləmək üçün yeni bir prototip “ağıllı” həb hazırlayıblar. Bu cihaz müasir qastroenterologiyada diaqnostika və müalicə sahəsində inqilabi dəyişikliklər edə bilər.

Fhnews.az xəbər verir ki, araşdırma “Nature Electronics” jurnalında dərc olunub.

Mədə-bağırsaq problemləri ABŞ-da təxminən 3,1 milyon yetkin insana iltihablı bağırsaq xəstəliyi (IBD) diaqnozu qoyulmasına səbəb olur. Bu, uzun müddət davam edən mədə-bağırsaq traktının iltihabından qaynaqlanan Kron xəstəliyi (terminal ileit) və xoralı kolit kimi iki əsas vəziyyəti əhatə edir. Hazırda həkimlər mədə-bağırsaq traktının problemlərini araşdırmaq üçün əsasən endoskopiya və manometriya kimi invaziv prosedurlara müraciət edirlər.

Tədqiqatçılar, mədə-bağırsaq monitorinqini daha rahat və qeyri-invaziv üsullarla həyata keçirmək üçün alternativ yanaşmalar axtarırlar. Bu yanaşmalara video kapsul endoskopiyası (VCE) və simsiz hərəkətlilik kapsulları daxildir. Kaliforniya Texnologiya İnstitutu və Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MIT) tədqiqatçıları tərəfindən hazırlanmış yeni prototip, bu məqsədlər üçün nəzərdə tutulub.

Stoni Bruk Universiteti Xəstəxanasının İBD üzrə direktoru Farah Monzur bildirib ki, nazik bağırsağın Kron xəstəliyi olan pasientlərdə xoraların dəqiq yerini müəyyən etmək bəzən çətindir: “Bu vasitə bizə ərazini lokallaşdırmağa kömək edərsə, biopsiya prosedurlarını asanlaşdırar. Həmin “ağıllı” həb, qastroenterologiya mütəxəssisləri üçün qiymətli vasitə ola bilər. Tədqiqat hələ ilkin mərhələdədir və bu cihazın insanlarda tətbiqindən əvvəl daha çox araşdırmalara ehtiyac var”.

Qastroenterologiya doktoru Tamika Jasvani diqqətə çatdırıb ki, müəlliflər bu şəkillərin mövcud cihazlardan daha üstün olacağını iddia edirlər. Lakin bu iddiaların doğruluğunu təsdiqləmək üçün insanlar üzərində əhəmiyyətli sınaqlar tələb olunur: “Ağıllı” həb hələ də insan istifadəsindən uzaqdır, buna görə mədə-bağırsaq problemlərini göstərən əlamətləri tanımaq vacibdir. Bunlara ishal, anemiya, oynaqların şişməsi, qanaxma, qarın ağrısı, kilo itkisi və ürəkbulanma daxildir. IBD və IBS (İrritabl bağırsaq sindromu) arasındakı fərqi bilmək də vacibdir. IBD, Kron xəstəliyi və ülseratif kolit kimi iltihablı bağırsaq xəstəliklərini ifadə edir. Buna qarşı, IBS qida həssaslığına əsaslanan bir vəziyyətdir və kolonoskopiyada patologiya görünmür. “Ağıllı” həb, mədə-bağırsaq traktının pozulmalarının diaqnozu və müalicəsi üçün dəyərli vasitə ola bilər. Lakin tədqiqatın geniş istifadəsi üçün daha çox araşdırma tələb olunduğundan, simptomları həkimlə müzakirə etmək tövsiyə olunur. Həkimlər, mədə-bağırsaq problemləri ilə bağlı narahatedici simptomların tanınmasının vacibliyini vurğulayır. Bütün bu amillər iltihablı bağırsaq xəstəliyi kimi ciddi xəstəliklərin vaxtında diaqnozuna və müalicəsinə kömək edə bilər”.