22 noyabr 2024, cümə Bakı, 14°C
IMG-LOGO

Kosmosda ilk arxeoloji tədqiqat aparıldı

11-08-2024
IMG

Alimlər kosmosda ilk arxeoloji tədqiqat aparıblar. Beynəlxalq Kosmik Stansiyada  aparılan işlərin gələcək stansiyaların dizaynına töhfə verəcəyi gözlənilir.

 1998-ci ildə istifadəyə verilən stansiya bu günə qədər 23 müxtəlif ölkədən ən azı 270 nəfəri qəbul edib. Yer kürəsinə çox bənzəməyən bu mühitdə yaşayan insanlar öz mühitlərindən istifadə etmək üçün yeni üsullar hazırlamalıdırlar. Məsələn, cazibə qüvvəsinin çox aşağı olması yer üzündə mümkün olmayan təcrübələrin həyata keçirilməsinə imkan verir və hətta gündəlik fəaliyyətlərin də çox detallı şəkildə planlaşdırılmasını tələb edir.

İnsanların bu mühitə necə uyğunlaşdığını anlamaq istəyən tədqiqatçılar Beynəlxalq Kosmik Stansiya Arxeologiyası Layihəsini başladıblar. Arxeoloji metodlardan istifadə edərək bu layihə astronavtların stansiyadakı ərazilərdən necə istifadə etdiyini və zamanla baş verən dəyişiklikləri araşdırır. Elm adamları arxeologiyada istifadə edilən kürək çuxur testi adlanan bir texnikadan istifadə ediblər. Bu üsulla bir qazıntı sahəsində müəyyən aralıqlarla çuxurlar açılır və tarixi əsərlərin yayılması müəyyən edilir. Daha sonra ən çox qalıq ehtiva etdiyi düşünülən çuxurlarda daha əhatəli araşdırmalar aparılır.

Beynəlxalq Kosmik Stansiyada çuxur qazmaq mümkün olmadığı üçün layihə qrupu 2022-ci ildə stansiyada 6 sahə seçərək astronavtlardan iki ay ərzində hər gün bu ərazilərin fotoşəkillərini çəkmələrini istəyib. Kosmik gəmidəki materiallar da tarixi əsərlər hesab olunur.

Tədqiqat qrupu inkişaf etdirdikləri vizual analiz proqramından istifadə edərək, əlavə reallıq qulaqlıqları, yapışqan qeydlər, qələmlər və əlcəklər kimi cəmi 5438 "tarixi əsər" müəyyən edib. Daha sonra elm adamları astronavtların çəkdiyi fotoşəkillərlə müqayisə edərək ərazilərin necə istifadə edildiyini müəyyənləşdirməyə çalışıblar.

Paylaş: