FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Çin 2024-2050-ci illərdə kosmik elmi missiyaların və tədqiqatların planlaşdırılmasına rəhbərlik edəcək kosmos elmləri üçün orta və uzunmüddətli milli inkişaf proqramını elan edib. Milli səviyyədə ilk proqram Çin Elmlər Akademiyası, Çin Milli Kosmos İdarəsi və Çin İnsanlı Kosmos Agentliyi tərəfindən Şura İnformasiya Ofisində keçirilən mətbuat konfransında ictimaiyyətə açıqlayıb.

Çinin kosmos elmləri üzrə inkişaf hədəflərini əks etdirən proqram 17 prioritet sahəni və beş əsas elmi mövzu üzrə üç mərhələli yol xəritəsini ehtiva edir. Elmi mövzular ekstremal kainat, kosmos, zaman dalğalanmaları, Günəş-Yerin panoramik mənzərəsi, həyat üçün uyğun planetlər və kosmosda bioloji və fiziki elmlər, kainat və ekstremal kosmik şəraitdə fizika qanunlarının aşkarlanması mövzularını əhatə edir. Proqrama əsasən prioritet sahələr qaranlıq maddədən və ekstremal kainatdan tutmuş, kainatın mənşəyi və təkamülünə, eləcə də kosmik barionik maddənin aşkarlanmasına qədər, orta və aşağı tezlikli qravitasiya dalğalarının üzə çıxarılmasına yönəlib. Bu mövzuda prioritet sahə kosmos əsaslı qravitasiya dalğasının aşkarlanmasıdır.

Proqrama əsasən prioritet sahələrə Yerin dövran sistemləri, Yer-Ayın hərtərəfli müşahidələri, kosmik hava müşahidələri, üçölçülü günəş və heliosferin tədqiqi daxildir. Mövzunun əsas sahələrinə günəş sisteminin davamlı inkişafı, mənşəyi və təkamülü, planetar atmosferlərin xüsusiyyətləri, yerdənkənar həyatın axtarışı və ekzoplanetlərin aşkarlanması daxildir kvant mexanikası və ümumi nisbilik kimi fizika anlayışlarını dərinləşdirmək üçün kosmos şəraitində maddənin hərəkəti və həyat fəaliyyətinin qanunlarını aşkara çıxarmaq məqsədi daşıyır. Prioritet sahələr arasında mikroqravitasiya elmi, kvant mexanikası və ümumi nisbilik və kosmik həyat elmləri də var. 2027 Kosmik stansiyanın istismarı, Ayın insanlı kəşfiyyatı layihəsinin həyata keçirilməsi, Ayın kəşfiyyatı proqramının dördüncü mərhələsi və planetlərin kəşfiyyatı layihəsinə diqqət yetiriləcək. Proqrama əsasən, bu müddət ərzində kosmos elmləri üçün 5-8 peyk missiyası təsdiqlənəcək, Çinin təşəbbüsü ilə 2028-2035-ci illəri əhatə edəcək beynəlxalq Ay tədqiqat stansiyası və təxminən 15 elmi peyk inşa ediləcək.