FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Buzlaqların əriməsi ilə dəniz nəqliyyatı üçün daha əlverişli hala gələn Arktikada gəmilərin sayı son 10 ildə 37 faiz artıb.Ekspertlər nəqliyyatda bu marşrutdan istifadənin getdikcə daha yaxşı varianta çevrildiyini şərh edirlər.
Qlobal istiləşmə səbəbiylə Arktikada əriyən buzlaqların bölgəni qlobal dəniz nəqliyyatında yeni bir marşrut halına gətirməsi və bunun ətraf mühitə təsirləri müzakirə mövzusudur.

Heç bir ölkəyə aid olmayan Antarktidadan fərqli olaraq, Arktika bölgəsini 8 ölkə bölüşür: Kanada, Danimarka, Finlandiya, İslandiya, Norveç, İsveç, ABŞ və Rusiya.
Amerika, Avropa və Asiya qitələrinin şimal bölgələrini, Şimal Buzlu Okeanı və Atlantik və Sakit Okeanların hissələrini əhatə edən Arktika bölgəsi təxminən 14,5 milyon kvadrat kilometr əraziyə malikdir. Bu ərazinin bir hissəsi, Alyaskada olduğu kimi tundra ilə örtülü olsa da, digər hissəsi əksəriyyəti Qrenlandiyada olan buz təbəqələrindən ibarətdir.

Dünyanın müxtəlif hissələrinə fərqli təsir göstərən iqlim dəyişikliyinin Arktikaya təsiri buzlaqların əriməsi ilə özünü göstərir.

Amerika Aeronavtika və Kosmos Agentliyinin araşdırmasına görə, Qrenlandiya saatda orta hesabla 30 milyon ton buz itirir, bu isə gözləniləndən 20 faiz yüksəkdir.
Bir çox ölkələr buzlaqların əriməsi ilə dəniz nəqliyyatı üçün yeni şərtləri fürsət hesab edir. 8 ölkə tərəfindən yaradılan və 2013-2023-cü illər arasında dəniz nəqliyyatı məlumatlarını paylaşan Arktika Şurasına bağlı Arktika Dəniz Mühitinin Mühafizəsi üzrə İşçi Qrupunun dərc etdiyi “Arktika gəmilərinin statusu” adlı hesabata əsasən, regionda 4 növ dəniz nəqliyyatı var. Bunlar gəmilərin müəyyən fəaliyyət üçün Arktikaya daxil olduğu və təyinatını yerinə yetirdikdən sonra bölgəni tərk etdiyi “məqsədli daşıma”, bölgədəki dövlətlər arasında həyata keçirilən “arktikadaxili daşıma”, Sakit okean və Atlantik okeanları boyunca həyata keçirilən “transarktik daşıma” və Arktika dövlətlərinin limanları arasında dəniz nəqliyyatı olan "kabotaj daşımaları"dır.

Məlumata görə, 2013-cü ildə 1298 gəmi qeydə alındığı halda, 2023-cü ildə bu rəqəm 1782-yə yüksəlib və 10 ildə bölgədə nəqliyyat 37 faiz artıb.