FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

ABŞ rəsmilərinin dediyinə görə, Günəşdən və onu müşayiət edən maqnit sahəsindən qopan nəhəng plazma topu bu səhərdən başlayaraq Yerə dəyərək müxtəlif yerlərdən görünən auroralara səbəb ola bilər.

Bu hadisə Günəşin yaxınlaşdığı və ya hətta 11 illik dövrünün zirvəsinə çatdığı dövrə təsadüf edir.

May ayında planetdə son 20 ilin ən güclü geomaqnit qasırğaları yaşanıb və hətta qütblərdən uzaq bölgələrdə də səmada rəngarəng görüntülər peyda olub.

ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyasının Kosmik Hava Proqnozu Mərkəzindən Shavn Dahl deyib ki, hazırda gözləntilər fırtınanın səhər və ya günorta Şərq Saat Zonasına təsir edəcəyi və növbəti günə qədər davam edə biləcəyidir.

Günəşdən atılan tac kütləsi ejeksiyonu saatda 4 milyon kilometr sürətlə Yerə doğru hərəkət edir. Bu vəziyyətlə əlaqədar səlahiyyətlilər G4 səviyyəli geomaqnit qasırğası ilə bağlı xəbərdarlıq edib. Səviyyə G4 ən yüksək fırtına səviyyəsi olan G5-dən bir səviyyə aşağıdır. Lakin fırtınanın tam intensivliyi təsir anına qədər bəlli olmayacaq.

Günəşdən atılan tac kütləsi ejeksiyonu Yerin maqnitosferinə çarpdıqda, geomaqnit qasırğaları əmələ gəlir. Bu fırtınalar Yerin orbitində peykləri sıradan çıxara, radio siqnalları və GPS sistemlərini poza bilər. Bu da elektrik şəbəkələrində fasilələrə səbəb ola bilər.

Məsələn, 2003-cü ildə baş verən "Hellouin Fırtınaları" İsveçdə elektrik enerjisinin kəsilməsinə və Cənubi Afrikada enerji infrastrukturunun zədələnməsinə səbəb olub.

May ayında baş verən fırtınalar isə ABŞ-nın Orta Qərbində kənd təsərrüfatında istifadə edilən həssas GPS sistemlərini sıradan çıxarıb və bəzi yüksək gərginlikli transformatorları sıradan çıxarıb.Fırtınaların təsiri ilə orbitdəki təxminən 5 min peykin səviyyələrinin yenidən tənzimlənməsi lazım olduğu bildirilib.

Qeyd edək ki, fırtınalar ionosferi genişləndirir, peyklərin yavaşlamasına və orbitdən kənara çıxmasına səbəb olur.Belə auroraları ən yaxşı şəkildə qaranlıq ərazilərdə, şəhər işıqlarından uzaqda müşahidə etmək olar.

Rəqəmsal kameralar və telefonlar çılpaq gözlə görünməyən auroraları görə bilir.