FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Dimorf asteroidi DART zondunun üzərinə düşdükdən dərhal sonra kosmik tullantı və ya başqa bir göy cismi ilə toqquşmadan xilas olub. Bunu həmin obyektin qoşa “toz quyruğu” və onun fəzaya atdığı toz hissəciklərinin ölçüsündə bəzi anomaliyalar göstərib.

Fhnews.az TASS agentliyinə istinadla xəbər verir ki, bu barədə Sun Yat-Sen Universitetinin (Çin) professoru Li Jianyanq Günəş sisteminin tədqiqi üzrə XV Moskva simpoziumunda məlumat verib. O qeyd edib: “Bu asteroidin DART aparatı ilə toqquşmasından sonra əldə edilən ilk fotoşəkillərdə siz Dimorfun bir deyil, iki qaz və toz quyruğu emissiyasını görə bilərsiniz, bunlardan biri göy cisminə təsirdən təxminən altı-səkkiz gün sonra ortaya çıxıb. Bu kəşf bizim üçün böyük sürpriz oldu və indi güman edirik ki, asteroidin ikinci quyruğu obyektin DART ilə toqquşmasından dərhal sonra yaranıb”.

Professor Li Jianyanq bildirib ki, ikiqat qaz-toz “quyruğunun” kəşfi alimləri altı aydan çox müddətə Dimorf səthindən bu emissiyaların strukturunda dəyişiklikləri vaxtaşırı izləməyə məcbur edib. Bunun üçün astronomlar “quyruqların” formasının zamanla necə dəyişdiyini, həmçinin bu qaz və toz emissiyalarında tipik hissəcik ölçülərini izləyiblər. Bu məlumatlar qoşa asteroidin kompüter modelini yaratmaq üçün istifadə edilib. Tədqiqatçılar onun köməyi ilə Dimorfun səthində müxtəlif proseslər nəticəsində yaranan toz və qaz emissiyalarının necə dəyişəcəyini hesablayıblar. Bu hesablamalar ikiqat qaz-toz “quyruğu”nun əmələ gəlməsini Dimorf və Didim asteroidlərinin mürəkkəb qravitasiya qarşılıqlı təsirlərini və toz yığılmaları ilə əlaqələndirən alternativ fərziyyələri şübhə altına alır.

Tədqiqatın nəticələri göstərir ki, asteroid qısa müddət ərzində eyni anda iki toqquşmadan sağ çıxa bilər. Bununla belə, onlar ikinci zərbənin Dimorfun DART zondunun üzərinə düşməsindən sonra onun səthindən atılan iri qayalar və ya dağıntılar arasında toqquşma nəticəsində baş verməsi ehtimalını istisna etmirlər. “Sonrakı müşahidələr, habelə Didim və Dimorfa yeni missiyaların göndərilməsi bu suala cavab verməyə kömək edəcək”, -deyə professor Li Jianyanq fikirlərini yekunlaşdırıb.