Alyaskada buzlaqların əriməsinin sürətlənməsi kritik mərhələyə çata bilər
Şimali Amerikanın ən böyük buzlaqlarından biri olan Cunonun əriməsi sürətlənir və kritik həddə çata bilər. Alyaska və Kanada sərhədində yerləşən buzlaq iqlim “sıçrayış effekti” nümayiş etdirir: temperaturun artması yazın sonunda buzlaqda daha az qarın qalması deməkdir. Bu, buzun əriməsini artırır, sürətlənmiş ərimənin mənfi tendensiyasını yaradır.
Fhnews.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, “Nature Communications” jurnalında dərc olunmuş araşdırma göstərir ki, Alyaskanın bir çox digər əraziləri kimi Cuno buzlaqlarında da yüksək hündürlükdə əhəmiyyətli miqdarda də buz və qar ehtiyatları var. Bununla belə, yayın sonuna yaxın temperaturlar artdıqca, həmin ehtiyatlar əriməyə məruz qalır ki, bu da sürətli buz itkisinə səbəb olur.
Alimlər peyk məlumatlarından və fotoşəkillərdən istifadə edərək Kiçik Buz Dövrünün sonundan (təxminən 250 il əvvəl) bu günə qədər buz itkisini ölçüblər. Buzlaqların əriməsi 1979-cu ildən sonra və 2010-cu ildə daha da sürətlənib. Üstəlik, 2015-2019-cu illər arasında buzlaqların sahəsi 1979-1990-cı illərdəki ilə müqayisədə beş dəfə daha sürətlə kiçilib.
Məlumatlar göstərir ki, qar örtüyü azaldıqca və yay ərimə dövrü uzandıqca buz sahəsi qaralır, bu da günəş enerjisinin daha çox udulmasına və daha sürətli ərimə prosesinə səbəb olur. Buz təbəqəsinin səviyyəsinin enməsi buzlağın sabitləşməsini çətinləşdirir, daha çox əriməyə və böyük dəyişikliklərə səbəb olur.
Buzlaqların davranışını anlamaq və onların gələcək dəyişikliyini proqnozlaşdırmaq üçün uzunmüddətli məlumatlar lazımdır. Tədqiqatlar göstərir ki, dünya buzlaqları Qrenlandiya və Antarktidadakı buz təbəqələrindən daha sürətli kütlə itirir və onların ərimə sürəti son iyirmi ildə iki dəfə artıb.
Alimlər bildirirlər ki, tapıntılar bu mühüm regionda gələcək dəyişiklikləri dəqiq proqnozlaşdırmaq üçün sonrakı proseslərin və onların buzlaqların əriməsinin sürətlənməsinə təsirinin öyrənilməsinin vacibliyini vurğulayır.
Osman Həmdi bəyin tablosu Parisdə 571...
Ekspertin çağırışı: "Tsunami Türkiyənin...
Marsın peykləri üçün iki nəzəriyyə:...
Çanaqqalada aparılan qazıntılar zamanı...
Finlandiyada çovğun 70 min evi...