FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Maqnit Şimal Qütbü görünməmiş şəkildə Rusiyaya doğru irəliləyir. Şimal yarımkürəsindəki kompas iynələri Şimal maqnit qütbü istiqamətinə işarə edir və bu, Yerin maqnit sahələrinin sərhədlərindəki fərqlər nəticəsində dəyişir. Maqnit Şimal Qütbü coğrafi Şimal Qütbündən fərqlidir, eyni zamanda həqiqi şimal olaraq da bilinir və bütün uzunluq xətlərinin kəsişməsində sabit qalır.

Qlobal geomaqnit sahəsinin modelləşdirilməsi Britaniya Geoloji Tədqiqat Xidmətindən Villiam Brovn belə izah edib:

“Böyük, xaotik və təlatümlü ərimiş dəmir topu Yerin ortasında dolaşaraq böyüklük yaradır. Ona görə də onun necə dəyişdiyini izləyə və görə bilsək də, necə dəyişəcəyini dəqiq proqnozlaşdırmaq kifayət qədər çətindir.”

Braun bildirib ki, maqnit qütbü əsrlər boyu Kanadanın şimal sahili boyunca hərəkət edib. 1990-cı illərdə Şimal Buzlu Okeanına sürüklənib və sonra Sibirə doğru sürətlənib.1600-cü ildən 1990-cı ilə qədər hər il təxminən 10-15 kilometr hərəkət etdiyi güman edilir.

Alim “The Independent”ə bildirib ki, 2000-ci illərin əvvəllərində o, ildə təxminən 55 kilometr sürətlənməyə başlayıb. Bu məlumatlar Britaniya Geoloji Tədqiqat Xidməti tərəfindən ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyası ilə əməkdaşlıqda yaradılan Dünya Maqnit Modelindən gəlir. Bu model istənilən vaxt dirəyin harada olduğunu proqnozlaşdırır. Yeni modelin dekabrda buraxılması planlaşdırılır.

Son 5 ildə Şimal maqnit qütbü əhəmiyyətli dərəcədə yavaşlayıb və ildə təxminən 25 kilometrə çatıb.

Model smartfonlarda kompas funksiyasına kömək edir. O, həmçinin GPS sistemlərinə töhfə verir və hərbçilər tərəfindən Arktika sularında sualtı qayıqlara rəhbərlik etmək üçün istifadə olunur.

Qütbün hərəkəti Yerin xarici nüvəsinin böyük hissəsini təşkil edən ərimiş dəmirin çalxalanmasındakı gözlənilməz dalğalanmalardan qaynaqlanır.Bu maye metal planetin nüvəsindən çıxan istilik nəticəsində hərəkət edir və Yerin maqnit sahəsini yaradır. Maqnit qütbünün sahəsi və mövqeyi yerin təxminən 3200 kilometr altında yerləşən bu ərimiş dəmirin fırlanma hərəkətindəki dəyişikliklərdən təsirlənir.

Hərəkətləri dəqiq proqnozlaşdırmaq mümkün deyil, lakin Britaniya Geoloji Tədqiqat Xidməti Yerin maqnit sahəsini izləyə bilir. Qrup müxtəlif yerlərdə kosmosun xəritəsini çəkmək üçün yer stansiyaları və peyklər şəbəkəsindən istifadə edir.