22 noyabr 2024, cümə Bakı, 14°C
IMG-LOGO
  • 22 noyabr 2024, cümə 03:59:49 Bakı , 14°C
Ana səhifə Xəbərlər Ətraflı

Xəbər lenti:

Alimlər Ayın bütün səthində su izləri aşkar ediblər

23-09-2024
IMG

Mineralogiya xəritələrini yenidən tədqiq edən alimlər Ayın müxtəlif enliklərində və səthlərində su və hidroksil tapıla biləcəyini aşkar ediblər. Hidroksil su kimi, hidrogen və oksigendən ibarətdir. Bu kəşf həm Ayın geoloji tarixini və davam edən prosesləri başa düşməyi təmin edə, həm də insanların Yerin peykinə səyahəti üçün vacib məlumatlar verə bilər. Gələcəkdə astronavtlar bu su ilə zəngin bölgələrdən istifadə edərək hətta ekvatorun yaxınlığında da su tapa bilərlər. Əvvəllər hesab edilirdi ki, yalnız qütblər kifayət qədər su tapa bilir, xüsusən də qütblərdəki dərin kraterlərdə. Suyun harada olduğunu anlamaq təkcə Ayın geoloji tarixini deyil, həm də astronavtların gələcəkdə harada su tapa biləcəyini ortaya qoyur.

Ayda göllər, çaylar və ya oxşar su hövzələri yoxdur. Köhnə tədqiqatlar, xüsusilə yüksək enliklərdə, Günəşdən birbaşa işıq və istilik almayan dərin kraterlərdə metrlərlə buz ola biləcəyinə önə sürürdü. Bununla belə, yeni araşdırmalar Ayın müxtəlif yerlərində mühüm su ehtiyatlarının olduğunu vurğulayır. Son tədqiqatlar da su və hidroksil diffuziyasının dərəcəsini ortaya qoyub. Buna görə də Ayın səthindəki qayalarda və torpaqda olan minerallarla əlaqəli su və hidroksil ehtiyatları boldur.

Tədqiqatçılar 2008-2009-cu illərdə Ay ətrafında fırlanan Hindistanın “Chandrayaan-1” peykindən NASA-nın Ay Mineralogiyası Xəritəçəkməçisi tərəfindən toplanan məlumatlardan istifadə edərək bu qənaətə gəliblər. 

Suya bütün enliklərdə və hətta birbaşa günəş işığı olan yerlərdə rast gəlinsə də, Ay dənizinin daha quru olduğu bildirilir. Alimlərin fikrincə, su krater əmələ gəlməsi və günəş küləyinin şüalanması nəticəsində milyonlarla il ərzində yox ola bilər, lakin bu proses hidroksilləri geridə qoyur. Buna uyğun olaraq astronavtlar daşı sıxaraq su çıxarmağın yolunu tapa bilirlər.

Araşdırma həmçinin piroksenlərdəki su izlərinin günəş işığının bucağından asılı olaraq dəyişdiyini və Ay burulğanlarının su baxımından çox zəif olduğunu müəyyən edib.

Paylaş:

Kateqoriyalar

Eyni kateqoriyalı xəbərlər