FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Qədim Misir piramidaları bəzəkli kral məzarları olub. Bəs niyə arxeoloqlar piramidaların içərisində insan qalıqlarını tapa bilmirlər? Piramidalar nə üçün istifadə olunurdu? Hazırkı elmi konsensus ondan ibarətdir ki, bu tikililər monumental kral məzarları kimi tikilmişdir. Əlbəttə ki, bu, insanların daha yaradıcı nəzəriyyələr irəli sürməsinə mane olmur – bəziləri hətta bu nəhəng strukturları ölçülərarası enerji ötürücü stansiyalar və ya taxıl siloları kimi görürlər. Bəs bu nəhəng Misir piramidaları həqiqətən də möhtəşəm məqbərələr idisə, niyə onların içərisində bu qədər az insan qalıqları tapılıb?

Piramidalarda insan qalıqlarının tapılmadığını eşitmiş ola bilərsiniz, lakin bu doğru deyil. Sümüklər Kral Neferefrenin yarımçıq ehramında tapılıb və fiziki xüsusiyyətlərinə və radiokarbon tarixçəsinə əsasən, bu sümüklərin ona aid olması ehtimal edilir. Kral Djedkare Isesinin sümükləri olduğu güman edilən qalıqlar qızlarının sümükləri ilə birlikdə Cənubi Saqqaradakı piramidasında tapılıb.

Diqqəti çəkən digər məqam isə odur ki, bir çox tanınmış fironlar nəhəng piramidalarda deyil, Şahlar Vadisinin dərinliklərində oyulmuş qaya məzarlarında dəfn ediliblər. Bunlardan biri də müasir dövrün ən məşhur fironlarından biri olan Tutankhamundur. Yeni Padşahlıq dövründən qalma məşhur “uşaq padşah” məzarı Qədim Thebes (indiki Luksor) yaxınlığındakı təpələrdə oyulmuşdu.\

Piramida qəbirlərindən belə gizli və daha müdafiə oluna bilən məzarlara keçid mühüm bir məqama işarə edir: Misir piramidalarının çoxu Köhnə Krallıq dövründə tikilib, çox vaxt “Piramida İnşa edənlər dövrü” adlandırılır. Bu uzun müddətə Giza piramida kompleksi və Qırmızı Piramida kimi simvolik strukturların tikintisi də daxildir.
Köhnə və Orta Krallıqlardan sonra piramida tikintisinin tədricən tərk edilməsinin bir neçə səbəbi ola bilər. Bu nəhəng strukturlar həm olduqca bahalı, həm də tikintisi mürəkkəb idi, lakin ən əsası, məzar quldurları üçün asan hədəflər idi.

Qədim Misir tarixində quldurluq daimi təhlükə idi. Bu vəziyyət Köhnə və Orta Krallığın dağılmasından sonrakı Birinci və İkinci Aralıq Dövrlərdə daha çox yayılmışdır.

Bu tənəzzül dövrlərində mərkəzi hakimiyyət zəifləmiş və dövlətin kral məzarlarını qorumaq üçün resursları olmamışdır. Yeni Krallığın tənəzzülü də məzar qarətinin canlanmasına səbəb olan korrupsiya və qeyri-sabitliyi artırıb.

Səhrada ağlasığmaz zənginliyi simvolizə edən nəhəng tikililər olaraq, piramidalar Qədim Misirin hər yerindən quldurları cəlb edirdi. Aclıq və ya xəsislik motivləri ilə bu quldurlar daş-qaş və qızıl bəzək əşyaları üçün kral məzarlarını talayır, sonra cinayət yerini məhv edirdilər.

Eramızdan əvvəl 1110-cu ilə aid Amenpanufer adlı qədim Misir qəbir quldurunun və daş ustasının etirafı belədir: "Biz onların sarkofaqlarını və tabutlarını açdıq və kralın mumiyalanmış cəsədini qılıncla tapdıq. Onun boynunda çoxlu gözmuncuğu və qızıl zinət əşyaları və qızıl baş geyimi vardı. Kralın mumiyası tamamilə qızılla örtülmüşdü, tabutları isə içəridən və xaricdən qızıl və gümüşlə, eləcə də qiymətli daşlarla bəzədilmişdir.Tanrının mumiyasından tapdığımız qızılları, boynundakı gözmuncuğu və daş-qaşları yığdıq, tabutlarını yandırdıq".
Buna görə də təəccüblü deyil ki, qədim Misir piramidalarının böyük əksəriyyətində nə fironların cəsədləri, nə də onların fiziki xəzinələri var. Çünki bu tikililər 4500 illik tarixi boyunca saysız-hesabsız talan edilib.
Bu səbəbdən 21-ci əsrdə piramidalara baxanda ancaq ilahi əzəmət və əbədi miras görə bilərik.