FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

NASA alimləri ilk dəfə olaraq xarici Günəş sistemində Plutonun və digər kiçik və buzlu göy cisimlərinin quruluşunu müşahidə ediblər.

Onlar "trans-Neptun" cisimləri kimi tanınan bu strukturların səthlərində Yer səthində qaz və ya maye olan su, metan və karbon dioksid kimi donmuş molekulların üstünlük təşkil etdiyini tapacaqlarını gözləyirdilər. Ehtimal edilir ki, Günəş və Günəş sistemindən gələn radiasiya bu kimyəvi quruluşu dəyişərək, metanol və etan kimi yeni və daha mürəkkəb karbohidrogen molekulları yaradır.

James Webb Kosmik Teleskopunun Yaxın İnfraqırmızı Spektroqraf alətindən əldə edilən yeni məlumatlar bunu gözlənilməz üsullarla və görünməmiş təfərrüatlarla təsdiqləyir.

Alimlər bu nəticələrə Webb teleskopunun dörd elmi alətindən biri olan “NIRSpec”in məlumatlarından istifadə edərək gəliblər.Onlar yaxın infraqırmızı işıq dalğa uzunluqlarını aşkar edən və eyni vaxtda 100-dən çox obyekti müşahidə edə bilən “NIRSpec”dən əldə edilən məlumatlarla 75-dən çox trans-Neptun obyektini tədqiq ediblər.

Cisimlərin ölçüləri diametri 10 kilometr olanlardan tutmuş, təxminən 2500 kilometr diametrli cırtdan planetlərə qədər dəyişir. Bu cisimlər Neptun orbitinə bənzər və ya ondan daha böyük orbitlərdə hərəkət edirlər. NASA bildirir ki, bu obyektlərin keçdiyi yollar Günəş sisteminin erkən formalaşması zamanı buz nəhəngləri Uran və Neptunun miqrasiyasını əks etdirir.

Təxminən 60 trans-Neptun obyektindən alınan məlumatlar tədqiq olunan spektrlərə xas olan üç "spektral sinfi" müəyyən etməyə imkan verir. Spektral siniflər astronomların ulduzları işıq spektrinə və temperaturuna görə təsnif etmə üsuluna aiddir. Bu üç kateqoriya rəng və forma baxımından bir-birindən fərqlənir. Xüsusilə biri su, karbon dioksid buzu və silikatla zəngin toz olan molekullar tərəfindən istehsal olunur.

Kosmik agentlik bildirir ki, kasa formalı olanlar Günəşə daha yaxın məsafədə əmələ gəlir və daha yüksək temperaturlara məruz qalır. Məlumatlar bir qrup beynəlxalq tədqiqatçıdan ibarət DiSCo-TNOs proqramından əldə edilib.

Gələcəkdə tədqiqatçılar bu obyektlərin bir neçəsinin və onların peyklərinin təsviri və spektroskopiyası üzərində işləyəcəklər.