FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

NASA Marsa göndəriləcək ESCAPADE (Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers – “Qaçış və Plazma Sürətlənməsi və Dinamikası Tədqiqatçıları”) missiyasını təsdiqləyib. Missiya iki kiçik aparatdan ibarətdir və onların əsas məqsədi Günəş küləyi ilə Mars atmosferi arasındakı qarşılıqlı təsirin dinamikasını öyrənməkdir. Bu tədqiqat Mars atmosferinin itkisinin səbəblərini anlamağa kömək edəcək.

Fhnews.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, hər iki zond sifarişçi tərəfindən vaxtında hazırlanıb və 2024-cü ilin oktyabrında “Blue Origin” şirkətinin “New Glenn” raketi ilə buraxılması planlaşdırılırdı. Qeyd edək ki, bu, raketin ilk buraxılışı olacaqdı. NASA belə riskli seçimə görə buraxılış üçün ərazinin alınmasında böyük endirim əldə etmişdi. Missiyanın əhəmiyyət dərəcəsi agentliyə bu cür qərarlar qəbul etməyə imkan verir. Lakin planlaşdırılmış buraxılışa bir ay qalmış agentlik bu fikirdən imtina edib. Səbəb isə buraxılış operatorunun daşıyıcı raketin vaxtında hazır olacağına zəmanət verə bilməməsi və oktyabr ayının sonlarında buraxılış pəncərəsinin bağlanması idi.

“New Glenn” raketinin ilk buraxılışı yalnız bu ilin yanvarında reallaşıb və uğurlu olub. ESCAPADE zondları isə hələlik konservasiya olunmuş vəziyyətdə raketlərini gözləyir. NASA-nın ümumi büdcə məhdudiyyətləri və bu səbəbdən bəzi missiyaların ləğvi fonunda bu layihənin ümumiyyətlə həyata keçirilib-keçirilməyəcəyi ilə bağlı suallar yaranmışdı. Lakin agentlik missiyanı Marsa göndərmək planlarından imtina etmədiyini təsdiqləyib.

ESCAPADE missiyasının elmi komandası layihə ilə bağlı bəzi detalları açıqlayıb. NASA hələ də zondların Marsa “Blue Origin”in “New Glenn” raketi ilə göndəriləcəyinə ümid edir, çünki şirkətlə olan müqavilə ləğv edilməyib. Bir neçə uçuş trayektoriyası nəzərdən keçirilir və yeni buraxılış imkanları bu ilin yayının sonundan 2026-cı ilin yazına qədər baş verə bilər.

Əgər bu mümkün olarsa, aparatların Marsa 2027-ci ilin sentyabrında çatacağı gözlənilir.

Eyni zamanda, “Blue Origin” hələ də “New Glenn” raketinin ikinci buraxılışının nə vaxt baş tutacağını dəqiq deyə bilmir. ESCAPADE missiyasının planlaşdırılması da bundan asılıdır. Şirkət daha əvvəl bildirmişdi ki, bu buraxılış üçün hələ uyğun yük axtarır. Əgər belə bir yük tapılmazsa, buraxılış maketlə həyata keçiriləcək. “New Glenn” raketinin ikinci uğurlu buraxılışı onun hərbi sifarişlər üçün sertifikat almaq məqsədi üçün vacibdir. Bu isə “Blue Origin”in əsas hədəflərindən biridir. Şirkət “SpaceX” və “ULA” ilə müdafiə kontraktları sahəsində rəqabət aparmaq niyyətindədir.