FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Beynəlxalq Əmək Təşkilatının (BƏT) yeni hesabatı göstərir ki, 2000-ci ildən bəri bütün ölkələrin təxminən üçdə ikisində əməkhaqqı bərabərsizliyi azalıb. Bu müsbət tendensiyaya baxmayaraq, bütün dünyada əhəmiyyətli əməkhaqqı fərqləri davam edir.

Fhnews.az BMT-nin saytında dərc olunmuş “Qlobal Əməkhaqqı Hesabatı - 2024-2025” sənədinə istinadla xəbər verir ki, orta əməkhaqqında ən çox azalmalar son iki onillikdə orta illik azalmanın 3,2 ilə 9,6 faiz arasında dəyişdiyi aşağı gəlirli ölkələrdə baş verib. Əməkhaqqı bərabərsizliyi daha varlı ölkələrdə yavaş - orta gəlirli ölkələrdə hər il 0,3-1,3 faiz, yüksək gəlirli ölkələrdə isə 0,3-0,7 faiz azalır. Real əməkhaqqı qlobal miqyasda artıb, amma regional fərqlər davam edir

Hesabatda bildirilir ki, son dövrlərdə qlobal əməkhaqqı inflyasiyadan daha sürətlə artır. Belə ki, 2023-cü ildə qlobal real əməkhaqqı 1,8 faiz artıb və proqnozlara görə, 2024-cü ildə 2,7 faiz artım olacaq ki, bu da 15 ildən çox müddətdə ən yüksək artımdır. Bu cür müsbət nəticələr yüksək inflyasiyanın nominal əməkhaqqı artımını üstələdiyi bir dövrdə, 2022-ci ildə müşahidə olunan -0,9 faizlik mənfi qlobal nəticələr ilə müqayisədə nəzərəçarpacaq bərpanı göstərir.

Bununla belə, hesabatda bildirilir ki, əməkhaqqı artımı regionlar üzrə qeyri-bərabər olub; inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlar qabaqcıl iqtisadiyyatlardan daha güclü artım yaşayır. Qabaqcıl G20 iqtisadiyyatları iki il dalbadal (2022-ci ildə -2,8 faiz və 2023-cü ildə −0,5 faiz) real əməkhaqqının azalması qeydə alınsa da, inkişaf etməkdə olan G20 iqtisadiyyatlarında bu göstərici hər iki il üçün müsbət olaraq qalıb (2022-ci ildə 1,8 faiz və 2023-cü ildə 6,0 faiz).

Regional əməkhaqqı artım modelləri əhəmiyyətli dərəcədə fərqlidir. Hesabata görə, Asiya və Sakit okean, Mərkəzi və Qərbi Asiya və Şərqi Avropada real əməkhaqqı artımı dünyanın digər yerlərində olduğundan daha sürətlə artıb.

BƏT-in Baş direktoru Gilbert Hounqbo deyib: “Real əməkhaqqı artımına qayıdış müsbət haldır. Lakin unutmamalıyıq ki, milyonlarla işçi və onların ailələri həyat standartlarını aşağı salan yaşayış xərcləri böhranından əziyyət çəkməkdə davam edir və ölkələr arasında və ölkə daxilində maaş fərqləri qəbuledilməz dərəcədə yüksək olaraq qalır”.

Tədqiqat inklüziv iqtisadi artımı təşviq etmək üçün məqsədyönlü siyasətlərə ehtiyac olduğunu vurğulayır. BƏT belə nəticəyə gəlir ki, əməkhaqqı bərabərsizliyinin azaldılması həm güclü sosial siyasət, həm də ədalətli artım üçün struktur dəstəyi tələb edir. Bu çağırışları həll etməklə ölkələr əməkhaqqı fərqlərini azaltmaq və bütün dünyada işçilər üçün ədalətli, dayanıqlı, iqtisadi artımı təşviq etmək istiqamətində real irəliləyişə nail ola bilərlər.