FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Çin Elmlər Akademiyasının Avtomatlaşdırma İnstitutunun tədqiqatçıları insanların gündəlik hərəkətləri zamanı effektiv beyin stimullaşdırmasını təmin edə bilən portativ cihaz hazırlayıblar.

Fhnews.az “MedicalXpress” portalına istinadla xəbər verir ki, təkrarlanan transkranial maqnit stimullaşdırılması (rTMS) texnologiyasına əsaslanan bu cihaz depressiya, insult sonrası motor pozğunluqları və digər nevroloji xəstəliklərin müalicəsində yeni imkanlar yaradır. Mövcud rTMS sistemləri əsasən klinik şəraitdə istifadə olunan, elektrik şəbəkəsinə qoşulmalı olan böyük həcmli qurğulardır. Bu məhdudiyyətlər stimullaşdırmanın yalnız statik vəziyyətdə aparılmasına səbəb olur və gündəlik hərəkət zamanı istifadəyə maneə törədir. Yeni tədqiqat batareya ilə işləyən və hərəkət zamanı istifadə edilə bilən stimulyator hazırlanaraq bu problemi həll etməyə yönəlib.

Tədqiqatçılar yüngül və güclü maqnit sahəsi yarada bilən sarğac sistemi dizayn ediblər. Cihaz 18 voltluq batareya ilə işləyir və 1600 volt gərginlik, 500 milliamper gücündə impulslar ötürə bilir. Sarğac başa elastik qayışlarla bərkidilir, idarəetmə və enerji bloku isə çiyin qayışı vasitəsilə arxada daşınır. Laboratoriya testlərində cihazın beyin qabığına təsir göstərə biləcək gücdə maqnit sahəsi yaratdığı təsdiqlənib. Simulyasiya və real insan testləri maqnit impulslarının əl və ayaq əzələlərində motor reaksiyalarını artırdığını göstərib. Gəzinti zamanı ölçülən əzələ reaksiyaları statik vəziyyətdəkinə nisbətən iki dəfə yüksək olub, bu da cihazın hərəkət zamanı effektiv işlədiyini sübut edir. Yeni cihaz 1,2 Tesla gücündə maqnit impulsları yarada bilir və beynəlxalq tibbi təhlükəsizlik standartlarına uyğun temperatur hədləri daxilində işləyir. Batareya bir şardoldurmadajla 8 mindən çox impuls ötürə bilir ki, bu da uzun müddətli klinik və fərdi istifadə üçün əlverişlidir. Tədqiqatçılar cihazın gələcək versiyalarında real vaxt rejimində beyin fəaliyyətini izləyən və adaptiv stimullaşdırma təmin edən sistemlər inteqrasiya etməyi planlaşdırırlar. Bu texnologiya ev şəraitində müalicə imkanlarını genişləndirə və beyin stimullaşdırması sahəsində yeni terapevtik yanaşmalara yol aça bilər.

Tədqiqatın nəticələri “Nature Communications” jurnalında dərc edilib.