FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

ABŞ-da ziyarətçilərin üzünə açılan İsanı “Allahın oğlu” kimi təsvir edən ilk mozaika lövhəsi təxminən eramızın 230-cu illərinə aid olduğu təxmin edilir. “Megiddo Mozaikası” kimi tanınan əsər Xristianlıq tarixinə fərqli bir baxış gətirir.

Xatırladaq ki, İsrailin şimalındakı Megiddo şəhərində yerləşən Megiddo həbsxanasında xristianlığın tarixi ilə bağlı mühüm bir kəşf edilir. Həbsxananın döşəmə plitələrinin altında xristian peyğəmbər İsa Məsihi “Allah” elan edən ən qədim yazı tapılıb. "Megiddo Mozaikası" kimi tanınan qədim yunan əsərinin təxminən eramızın 230-cu illərinə aid olduğu təxmin edilir. Bildirilir ki, əsər erkən xristian təcrübələrinə maraqlı bir perspektiv gətirir. Sözügedən əsərin kəşfi yeni deyil. Bununla belə, əsərin son araşdırmaları mozaik lövhənin xristian tarixində İsaya fərqli yanaşmaları necə formalaşdırdığını ortaya qoyur.

Mozaika qədim yunan dilində yazılmış və ilk xristianların imanı haqqında ipucu verən üç yazıdan ibarətdir. Bildirilir ki, ən diqqət çəkəni “Tanrısevər Akeptos süfrəni Allah İsa Məsihin abidəsi kimi təqdim edib” ifadəsidir. Mütəxəssislər bunu xristian inancında İsanın "ilahiliyinin" ilk təsdiqlərindən biri kimi qiymətləndirirlər. Tarixi qeydlərə görə, "Akeptous the Donor" Xristian tarixində "Tanrı aşiqi" kimi təsvir edilir və tədqiqatçılar onun zəngin və nüfuzlu qadın olduğuna inanırlar.

Mozaika üzərindəki başqa bir yazı, mozaika üçün vəsaiti təmin edən Roma yüzbaşısı Porfirius kimi tanınan Qayana aiddir. Üçüncü kitabədə icma üçün əhəmiyyəti bildirilən dörd qadın təsvir edilir.Yəni Primilla, Cyriaca, Dorothea və Chreste haqqında danışır.

Qazıntılar zamanı arxeoloqlar Roma hərbi düşərgəsinin yaxınlığında yerləşən Samariyalı kəndi olduğuna inandıqlarına dair sübutlar tapıblar. Hesabata görə, bu yaxınlıq müxtəlif qruplar arasında tolerantlıq və sülhsevər qarşılıqlı münasibətin səviyyəsindən xəbər verir. Mütəxəssislər bildirirlər ki, qazıntılar sayəsində samariyalılar, yəhudilər, bütpərəstlər və xristianlar arasındakı bütün əlaqələri öyrəndik. Mozaikada erkən xristianlığın mühüm simvolu olan balıq təsvirləri də var. Balıq üçün yunan sözü olan ΙΧΘΥΣ (Ichthys) “İsa Məsih, Allahın Oğlu, Xilaskar” sözünün abreviaturasıdır.

Megiddo mozaikası Vaşinqtondakı İncil Muzeyində nümayiş etdirilir. Sərgi 6 iyul 2025-ci il tarixinədək açıq olacaq.