25 mart 2025, çərşənbə axşamı Bakı, 4°C
IMG-LOGO
  • 25 mart 2025, çərşənbə axşamı 21:01:34 Bakı , 4°C
Ana səhifə Xəbərlər Ətraflı

Xəbər lenti:

Övliya Çələbinin kəşfi olan Kilis

23-03-2025
IMG

17-ci əsr səyyahı Övliya Çələbi “Səyahətnamə”sində Kilisi “qırx növ üzüm verən üzüm bağları arasında şəhər” kimi təqdim etmişdir... Şəhəri gəzdikcə bunun təsadüf olmadığını görürük. 1995-ci ilə qədər Qaziantepin bir mahalı olan və sonradan vilayət halına gələn 155 min əhalisi olan Kilis bərəkətli Ayparanın coğrafi sərhədlərinin tam ortasındadır.

Bir müddət kənd təsərrüfatı fəaliyyəti və qastronomiyası ilə diqqət çəkən coğrafi mərkəzlərimizdən biridir. Lebeniye şorbası, Kilis tavası, kübbulmuşviye, cənnət palçığı, Kilis katmeri, gerebiç şəhərin ən məşhur dadlarındandır... Təbii ki, Kilis tavasının, Kilis katmerinin də xüsusi yeri var. Zeytunun da vətəni olan Şərqi Aralıq dənizinin göbəyində yerləşən Kilisdə 4 milyona yaxın meyvə verən zeytun ağacı və unikal rütubətsiz mikroiqlimi sayəsində min illərdir üzvi zeytun istehsalının mümkün olduğu torpaqlar var.

 Kilisin son vaxtlar ən çox ziyarət edilən bölgə olmasının səbəblərindən biri də Oylum Höyük qazıntılarıdır. Arxeoloji tapıntılar Kilis və ətrafının ən azı e.ə. 3000-ci illərdən bəri əhəmiyyətli bir üzümçülük mərkəzi olduğunu ortaya qoyur. Oylum Höyük qazıntıları zamanı üzə çıxarılan və əksəriyyəti Tunc dövrünə (e.ə. 3000-1200) aid olan karbonlaşmış üzüm toxumları, bazalt və əhəng daşı qabları və üzüm qabları bölgədə üzümçülüyün intensiv şəkildə aparıldığını üzə çıxarmışdır. Bu böyük kənd təsərrüfatı irsi bu gün keyfiyyətli  zeytun yağı istehsalına da işıq salır. Məhəllə arasında gizlənmiş Kilis Muzeyi tarix və arxeologiya həvəskarları üçün cənnətə açılan bir qapıdır. Muzey Türkiyə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən əsaslı təmir olunub. Muzeyin ikinci mərtəbəsində bir tərəfdə Yavuz Sultan Səlimin əsgərləri, digər tərəfdə isə Məmlük hökmdarı Kansu Qavrının əsgərləri... Mercidabik döyüşü xilafətin Osmanlılara keçməsini təmin etmiş, Kilisə etnik-coğrafi təsir yaratmış, Kilisin mərkəz olmasına öz töhfəsini vermişdir.

Paylaş:

Kateqoriyalar

Eyni kateqoriyalı xəbərlər