25 mart 2025, çərşənbə axşamı Bakı, 5°C
IMG-LOGO
  • 25 mart 2025, çərşənbə axşamı 21:34:33 Bakı , 5°C
Ana səhifə Xəbərlər Ətraflı

Xəbər lenti:

Himalay dağlarında qırmızı şimşəyin sirri çözülüb

23-03-2025
IMG

Elm adamları 2022-ci ildə cənub Tibet yaylasındakı göl sahəsi yaxınlığında fotoşəkilləri çəkilən qəribə "qırmızı ildırım" fenomeninin Himalay bölgəsi üzərindəki tufanlar nəticəsində yarandığını aşkar ediblər.

Tufanlar buludlar vasitəsilə ildırımın əmələ gəlməsində rol oynayan yükləri yerə köçürərək nəhəng və mavi reaktivlər kimi müxtəlif növ müvəqqəti işıq hadisələri yarada bilər.
Xatırladaq ki, 2022-ci il mayın 19-na keçən gecə Tibetdə Pumoyongcuo gölünün yaxınlığında iki astrofotoqraf meduzaya bənzəyən görünüşlərinə görə adlandırılan "qırmızı pərilər" adlı hava fenomeninin möhtəşəm görüntüsünü çəkib. Bunlar tufanlarda parlaq qırmızı parıltılar yaradan elektrik boşalmaları olub. 

2022-ci ildəki bu xüsusi hadisədə tədqiqatçılar həmçinin ionosferin bazasında (Yerdən təxminən 80-1000 km hündürlükdə yüksək ion konsentrasiyaları olan atmosfer təbəqəsi) 16 nadir ikinci dərəcəli reaktiv və yaşıl havanın parıldaması hallarını aşkar ediblər. 

Son araşdırmada elm adamları əsas ildırım boşalmalarını araşdırmaq üçün hadisənin fotoşəkillərini qiymətləndiriblər. 

Hadisənin foto və videolarını təhlil etmək üçün dəqiq vaxt möhürlərinin olmaması səbəbindən tədqiqatçılar peyk orbitləri və ulduz sahəsinin təhlilindən istifadə edərək video vaxtını sinxronlaşdırmaq üçün innovativ üsul hazırlayıblar.

Bu yanaşmadan istifadə edərək, onlar spritlərin dəqiq əmələ gəlmə vaxtlarını müəyyən edə və onları əsas ildırım tullantıları ilə əlaqələndirə biliblər. 

Təhlillərə əsasən, elm adamları spritlərin 200.000 km²-dən çox bulud sahəsini əhatə edən kütləvi konvektiv sistem daxilində "yüksək zirvə axını" ilə müsbət buluddan yerə şimşək çaxmasından təsirləndiyini aşkar ediblər. 

Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, qırmızı spritləri işə salan əsas ildırım boşalmaları Qanq düzündən Tibet yaylasının cənub ətəklərinə qədər uzanan konvektiv kompleksdən qaynaqlanır.

Paylaş:

Kateqoriyalar

Eyni kateqoriyalı xəbərlər