15 aprel 2025, çərşənbə axşamı Bakı, 11°C
IMG-LOGO

Alimlər: Arktika sahillərində qış mövsümünün müddəti bir həftə qısalıb

11-04-2025
IMG

Alimlərdən ibarət tədqiqat qrupu hesablayıb ki, son 60 ildə Arktika dənizlərinin sahillərində qışın sonu orta hesabla 5-10 gün tez gəlməyə başlayıb. 

Fhnews.az xəbər verir ki, bu barədə TASS-a Rusiya Elmlər Akademiyası Okeanologiya İnstitutunun mətbuat xidmətindən məlumat verilib. Rusiyanın Meteorologiya və Geofizika İnstitutu 620 arktik meteoroloji stansiyada qar örtüyünün dəyişməsini tədqiq edib.

Məlumatda qeyd edilib: “Tədqiq olunan ərazidə qışın bitməsi və başlaması tarixinin dəyişməsinin praktiki olaraq bərabər orta qiymətləndirilməsinə baxmayaraq, Rusiyanın Arktika sahillərində bu mövsümün müddəti qeyri-bərabər dəyişir. Beləliklə, alimlər aşkar ediblər ki, Arktika dənizlərinin sahilyanı ərazilərində qışın sonu orta hesabla 5-10 gün tez gəlir. Öz növbəsində, Arktikanın şərq hissəsi ilə müqayisədə bu Rusiyanın Çukotka Muxtar Dairəsi ərazisində qış üç-on gün gec başlayır”.

Alimlərin qeyd etdiyi kimi, Arktika tədqiqat baxımından unikal bir bölgədir, çünki orada davam edən iqlim dəyişikliyi planetimizin digər hissələrinə nisbətən daha sürətli baş verir. Aparılan tədqiqatın əsasını qlobal iqlim dəyişmələri prosesinin müəyyən etməyə imkan verən illər ərzində iqlim fəsillərinin sərhədlərinin yerdəyişməsinin öyrənilməsi təşkil edir. Adətən qəbul edilmiş səhvlər nəzərə alınmaqla ilin fəsillərinin müddəti orta gündəlik hava temperaturu ilə müəyyən edilir. Eyni zamanda, qar örtüyünün əmələ gəlməsi və əriməsinin vaxtı birbaşa iqlim dəyişikliyinin göstəricisi hesab olunur.

Alimlər 1958-ci ildən 2023-cü ilə qədər 620 meteoroloji stansiyada orta gündəlik temperatur və qar örtüyü məlumatlarını təhlil ediblər. İşlənmiş məlumatlar əsasında 1991-2020-ci illər və Arktikanın Rusiya ərazisi üçün 1961-ci illərlə müqayisədə qışın müddətində dəyişiklikləri əks etdirən interpolyasiya səthləri olan xəritə-sxemlər qurulub.

Paylaş: