FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Astronomlar böyüklüyünə görə Yerə yaxın planet aşkar ediblər. Günəş sisteminin yaxınlığındakı bu ekzoplanetdə həyat ola bilər. NASA-nın Transiting Exoplanet Survey Satellite məlumatları ilə aşkar edilən Gliese 12 b adlı planetin radiusu Yer və Veneraya çox yaxındır. Dünən iki ayrı tədqiqat qrupu öz nəticələrini “Royal Astronomical Society” və “The Astrophysical Journal Letters” jurnallarında dərc ediblər.

Gliese 12 b orbit ulduzu Balıqlar bürcündə, Yerdən 40 işıq ili uzaqda yerləşir. Qırmızı cırtdan olan Gliese 12 adlanan ulduz Günəşdən çox kiçik və soyuqdur.

Ulduzuna çox yaxın olan ekzoplanet bir dövrəni təxminən 12,8 günə tamamlayır. Günəş kimi ulduzu olan bir sistemdə bu yaxınlıq planetdə həyatı qeyri-mümkün edərdi. Lakin Gliese 12 b qırmızı cırtdan ulduzundan Yerin Günəşdən aldığı radiasiyadan cəmi 1,6 dəfə çox radiasiya alır.

Yeni kəşf edilən göy cismi yaşayış zonasında yerləşsə də, bu, onun yaşamaq üçün əlverişli olduğuna sübut deyil. Yaşayış zonası o deməkdir ki, bir planet öz ulduzundan onun maye su saxlamasına imkan verəcək bir məsafədə yerləşir.

Digər tərəfdən, Günəş sistemindəki Yer kimi yaşayış zonasında olan Veneranın həyatı dəstəkləmək üçün şəraiti yoxdur. Tədqiqatçılar ümid edirlər ki, Gliese 12 b üzərində aparılan tədqiqatlar bunun səbəbini anlamağa kömək edə bilər.

Veneranın səthinin temperaturu 464 dərəcəyə çatdığı halda, Yerdə bu ortalama 15 dərəcədir. Astronomlar Gliese 12 b səthinin temperaturunun 42 dərəcə olduğunu təxmin edirlər.

Bu ekzoplanetin həyatı qəbul edə biləcək şərtlərə sahib olması üçün onun atmosferi də olmalıdır. Yaşayış şəraitini təmin etmək üçün planetin atmosferi çox qalın olmamalıdır. Tədqiqatçılar bunu aşkar etmək üçün NASA-nın Ceyms Uebb Kosmik Teleskopundan istifadə etməyi planlaşdırırlar, lakin onların hazırda əldə etdikləri məlumatlar atmosferin nazik olduğunu göstərir.

Alimlər Gliese 12 b-nin həyatına ev sahibliyi etmə ehtimalına ehtiyatla yanaşırlar. Digər tərəfdən, bu sahədə araşdırmaların vacib olduğunu da vurğulayırlar. Beləliklə, Gliese-12b planetlərdə yaşayış qabiliyyətinin necə işlədiyini araşdırmaq üçün əla başlanğıc nöqtəsidir.