FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Portuqaliyanın Şampalimod Fondundan Albino Oliveyra-Maya və həmkarlarının “PLOS Biology” jurnalında dərc edilən araşdırmasına görə, qidanın kalorili məzmunu piylənmə vəziyyətindən asılı olmayaraq qida seçimlərinə təsir edir.

Fhnews.az “MedicalPress” saytına istinadla xəbər verir ki, tədqiqatda piylənməsi olan, bariatrik cərrahiyyədən keçmiş və obez olmayan fərdlərdən ibarət üç qrup iştirak edib. Onlara dad və tekstura baxımından eyni, lakin tərkibində kalorisi artırılmış (maltodekstrinli) və artırılmamış az yağlı qatıq təqdim edilib. İştirakçılar ev şəraitində bu iki növ qatığı növbə ilə istehlak ediblər. Nəticələrə əsasən, hər üç qrup, dadı və teksturası eyni olmasına baxmayaraq, kalorisi artırılmış qatığı daha çox istehlak edib. Maraqlıdır ki, maltodekstrinin təsiri piylənməsi olan şəxslər və obez olmayan nəzarət qrupu arasında fərqlənməyib. Bu nəticə kalorili qidaların dad üstünlüklərindən daha çox, onların enerji məzmununa əsaslanan qida seçimlərinə təsir etdiyini göstərir.

Beyin mexanizmlərinin tədqiqi zamanı radioaktiv yod etiketindən və tək foton emissiyalı kompüter tomoqrafiyasından istifadə olunub. Nəticələr göstərib ki, piylənməsi olan şəxslərdə dopamin reseptorlarının sıxlığı obez olmayanlara nisbətən daha azdır. Dopamin reseptorlarının mövcudluğu bariatrik cərrahiyyədən keçmiş şəxslərdə obez olmayan şəxslərlə bənzər olub. Bu, bariatrik cərrahiyyənin beynin dopaminerjik sistemində baş verən dəyişiklikləri qismən bərpa edə biləcəyini göstərir. Lakin bu bərpa prosesi yüksək kalorili qidalara olan meylin azalması ilə müşahidə olunmayıb.

Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, yüksək kalorili qidalara meyl, subyektiv dad üstünlüklərinin dəyişməsi ilə deyil, enerji məzmununun beyindəki mexanizmləri aktivləşdirməsi ilə izah olunur. Bu davranış piylənmə olan şəxslərdə bariatrik cərrahiyyədən sonra da dəyişməz olaraq qalır. Araşdırmanın nəticələri göstərir ki, dopamin reseptorlarının səviyyəsinin bərpasına baxmayaraq, enerji ilə zəngin qidalara olan meyl qorunub saxlanılır.

Beləliklə, tədqiqat qida seçimlərində kalorili məzmunun mərkəzi rol oynadığını, piylənmə və ya bariatrik cərrahiyyədən asılı olmayaraq bu təsirin davam etdiyini sübut edir. Beynin dopamin reseptorlarındakı dəyişikliklər cərrahiyyədən sonra bərpa olunsa da, bu, yüksək kalorili qidalara üstünlük vermək davranışına təsir göstərmir.