FHN Xəbərlər | İctimai-siyasi onlayn qəzet

Zəlzələ - qəflətən baş verən, bir neçə saniyə davam edən yer titrəməsi nəticəsində böyük dağıntılara və insan tələfatına səbəb ola bilən fövqəladə hadisədir.

Zəlzələyə necə hazır olmalı:

- zəlzələ barədə ailənizdə söhbətlər aparın, təhlükəsizlik məşqləri keçirin;

- birlikdə evdə təhlükəsiz yer təyin edin (yükdaşıyan divar və beton sütun);

- kitab rəflərini, çilçıraq və dolabları divara, tavana və yaxud döşəməyə möhkəm bərkidin;

- zəhərli kimyəvi və tezalışan mayeləri təcrid edilmiş təhlükəsiz yerdə saxlayın;

- yumşaq mebeli (divan-kreslo) və çarpayını pəncərə önündə yerləşdirməyin və ya pərdənin qalın materialdan olmasını təmin edin;

- içində müəyyən qədər ərzaq və su, tibb çantası, vacib sənədlər, pul, fənər və isti paltar olan ehtiyat çantasını həmişə əl altında saxlayın;

- bütün ailə üzvləri qaz, su və elektrik enerjisinin haradan, necə bağlanıb-söndürüldüyünü bilməlidir;

- evin dəhliz və çıxış yerlərini artıq əşyalardan təmiz saxlayın.

Zəlzələ zamanı nə etməli:

- ilk təkanı hiss etdikdə binanı təhlükəsiz tərk etmək üçün cəmi 10-15 saniyə vaxtınız olduğunu bilin;

- evdən çıxarkən ehtiyat çantası və mobil telefonunuzu götürün;

- qaz, su və elektrik enerjisini ümumi şəbəkədən söndürün;

- binanı tərk edib açıq və təhlükəsiz yerdə dayanın;

- əgər binanı 10-15 saniyə ərzində tərk etmək mümkün deyilsə, evdə qalın;

- liftdən istifadə etməyin;

- təşvişə düşüb yüksək mərtəbədən tullanmayın;

- evdə təyin etdiyiniz təhlükəsiz yerə (yükdaşıyan divar və beton sütun) keçin;

- dəmir ayaqlı masa varsa, onun altına girin;

- diz üstə çökün və ya böyrü üstə uzanıb ayaqlarınızı bükün və əllərinizlə başın arxa hissəsini qucaqlayaraq qorunun;

- yanınızda azyaşlı varsa, onu öz bədəninizlə qorumağa çalışın.

Zəlzələ sizi küçədə haqlayıbsa:

- bina, elektrik dirək və xətləri, sıldırımlı yerlər, körpülərdən uzaq durun, dərhal açıq sahəyə çıxın;

- əgər avtomobillə açıq sahədə hərəkət edirsinizsə, onu dayandıraraq pəncərələri bağlayıb, içində təkanların bitməsini gözləyin;

- əgər avtomobillə binaların yaxınlığında hərəkət edirsinizsə, dərhal onu tərk edib, açıq sahəyə çıxın.

Zəlzələdən sonra nə etməli:

Zəlzələ sizi bina xaricində haqlayıbsa və dağıntı baş veribsə:

- mümkündürsə, zərərçəkmişlərə kömək edin, onlara ilkin yardım göstərin;

- dağıntı olan yerlərə yaxınlaşmayın (yaşadığınız bina olsa belə);

- yaşadığınız binaya daxil olmaq üçün əvvəl şəraiti dəqiq qiymətləndirib sonra qərar verin;

- zədələnmiş binada qaz sızması ola bildiyindən açıq alışdırıcıdan (kibrit, alışqan) istifadə etməyin.

Zəlzələ siz evdə olarkən baş veribsə və dağıntı yoxdursa:

- zəlzələ sizi gecə vaxtı haqlayıbsa, kibrit və ya alışqandan deyil, fənərdən istifadə edin;

- qaz, su və elektrik enerjisini ümumi şəbəkədən söndürərək binanı tərk edin;

- kiçik yanğın ocağı varsa, onu öz qüvvənizlə söndürməyə çalışın;

- yanğını müstəqil söndürmək mümkün deyilsə, uşaq, yaralı və əlillərə kömək etməklə təhlükəsiz bir yerə çıxın;

- zəlzələ barədə ən son məlumatları izləyib göstərişlərə əməl edin;

Zəlzələ nəticəsində dağıntı altında qalmısınızsa:

- təşvişə düşməyin, ehtiyac varsa, özünüzə ilkin yardım göstərməyə çalışın;

- əgər özünüzü və ətrafdakıları dağıntı altından çıxarmağa gücünüz çatırsa, bunun üçün ən az qüvvə tələb edən üsulu seçin;

- qüvvə və bacarığınıza tam əmin deyilsinizsə, xilasediciləri gözləyin;

- maşın və texnikanın səsi kəsilibsə, demək, xilasedicilər “sükut anı” elan edib. Bu sükutdan istifadə edib qışqıraraq, ətrafdakı əşyaları ehmalca döyəclə

- yərək və ya mobil telefonla yerinizi bildirməyə çalışın.