25 noyabr 2024, bazar ertəsi
Bakı, 12°C
- 25 noyabr 2024, bazar ertəsi 01:16:02 Bakı , 12°C
İnsan beynindən "canlı “ kompüter istehsal edildi
İsveç alimləri insan beyin toxumasından hazırlanmış dünyanın ilk “canlı” kompüterini istehsal ediblər. Normal kompüter çipi kimi məlumat mübadiləsi aparan bu kompüterin dünyanın enerji böhranlarını həll edə biləcəyi proqnozlaşdırılır.
Laboratoriya mühitində yetişdirilən 16 beyin hüceyrəsi qrupundan ibarət olan hüceyrələr bir-birləri arasında informasiya əlaqəsini təmin edir.
Ənənəvi kompüter çipi kimi işləyən yeni kompüter neyronlar vasitəsilə siqnal göndərən və qəbul edən sxemlər kimi çıxış edir.
Lakin yeni texnologiyanı xüsusi edən onun daha az enerji sərf etməsidir, çünki canlı neyronlar mövcud rəqəmsal prosessorlardan milyonlarla dəfə az enerji sərf edirlər.
Elm adamları beynimizin 10 ilə 20 vatt arasında enerji istehlak etməsini tələb edən işlərin bugünkü kompüterlərdə 21 meqavat enerji sərf etdiyini ortaya qoyub. Bu, onların insan beynindən min dəfə çox enerji sərf etdiyini göstərir.
Təxminən 0,5 mm diametrdə və 10 min canlı neyrondan ibarət mini beyinlər dopamin dozaları ilə öyrədilir. Tapşırıqları düzgün yerinə yetirdikdə, mükafat olaraq bir kimyəvi maddə axını alırlar.
Alimlər müəyyən sahələri dopamin ifrazını təqlid etmək üçün işığa məruz qoyaraq stimullaşdırırlar. Orqanoidlər səkkiz elektrodla əhatə olunub və aktivliyi ölçə bilir.
Bu sıçrayış biologiya və texnologiya arasındakı sərhədləri qarışdıraraq hesablama və nevrologiyada yeni imkanlar açır.
Etik mülahizələr çox olsa da, canlı kompüter texnologiya sahəsində mühüm mərhələni qeyd edir.
Nəyin mümkün olduğuna dair təsəvvürlərimizə meydan oxuyan bu texnologiya süni intellektin gələcəyi və bəşəriyyətin texnologiya ilə əlaqəsi haqqında dərin suallar doğurur.
“Bert” fırtınası İngiltərədə həyatı...
2250 illik kanalizasiya sistemi tapılıb...
Mozaika lövhəsindəki şifrə...
Alimlər sürətlə inkişaf edən ekzoplanet...
Çilidə 5,3 bal gücündə zəlzələ baş verib...
