Vanderbilt Universiteti Tibb Mərkəzində aparılan yeni bir araşdırma süni intellekt (AI) sistemlərinin həkimlərə intihar riski olan xəstələri daha effektiv müəyyənləşdirməyə yardım etdiyini və bu yolla qarşısının alınması tədbirlərini təkmilləşdirdiyini göstərir. Araşdırma Vanderbilt İntihar Cəhdi və Fikir Ehtimal modeli (VSAIL) adlı süni intellekt sisteminin tətbiqinin nəticələrini ortaya qoyur.

Fhnews.az “Medical Xpress” portalına istinadla xəbər verir ki, bu sistem, elektron sağlamlıq qeydlərindən alınan məlumatları təhlil edərək paiyentin növbəti 30 gün ərzində intihar cəhdində olma ehtimalını hesablayır. Araşdırma göstərib ki, həkimləri xəbərdar edən avtomatik “pop-up” siqnalları passiv olan, sadəcə risk məlumatlarını təqdim edən sistemlərə nisbətən daha təsirlidir. Belə ki, fasiləli xəbərdarlıqlar həkimləri siqnalların 42 faizi üzrə skrininq aparmağa təşviq etdiyi halda, passiv sistemdə bu göstərici yalnız 4 faiz təşkil edib.

Araşdırma nəticələrinə əsasən, intiharla bağlı statistikaya görə, ABŞ-da hər il 100 min nəfərdən 14 min 200-ü intihar nəticəsində həyatını itirir. İntihar ABŞ-da 11-ci əsas ölüm səbəbidir. İntihar edən şəxslərin 77 faizi ölümündən bir il əvvəl tibb işçiləri ilə münasibətdə olub. Universal skrininq praktiki olaraq çətin olduğu üçün VSAIL modeli yalnız yüksək riskli xəstələri müəyyən etmək və həkimlərə diqqətli skrininq aparmaqda yardım üçün hazırlanıb. Altı aylıq araşdırma çərçivəsində 7 mindən çox pasiyent ziyarətindən 596 avtomatlaşdırılmış müayinə xəbərdarlığı yaradılıb. Təsadüfiləşdirilmiş qruplarda fasiləli xəbərdarlıqların tətbiq olunduğu hallarda həkimlər daha çox müayinə aparıblar. Bununla yanaşı, xəbərdarlıqların çoxluğu “xəbərdarlıq yorğunluğu” kimi problemlərə səbəb ola biləcəyindən, gələcək tədqiqatların bu məsələyə diqqət yetirməsi tövsiyə edilir.

Araşdırma göstərir ki, süni intellektin avtomatlaşdırılmış xəbərdarlıq sistemləri intihar riskini daha dəqiq müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər və səhiyyə sistemlərində qarşısının alınması strategiyalarını gücləndirə bilər. Bununla belə, bu yanaşmanın effektivliyi və yan təsirləri arasında tarazlıq tapmaq vacibdir. Tədqiqatçılar oxşar sistemlərin digər tibbi sahələrdə də sınaqdan keçirilməsini tövsiyə edirlər.