4 yanvar 2025, şənbə Bakı, 9°C
IMG-LOGO

Səbir və səbirsizliyin insan həyatındakı rolu araşdırılıb

31-12-2024
IMG

Kaliforniya Universitetinin psixologiya tədqiqatçısı Kate Svini və komandası tərəfindən aparılan araşdırmalar göstərir ki, səbir insanların səbirsizlik hisslərini idarə etmək üçün istifadə etdiyi emosional tənzimləmə mexanizmidir.

Fhnews.az “Science Daily” elmi xəbər portalına istinadla xəbər verir ki, səbirsizlik insanların ədalətsiz, əsassız və ya yersiz görünən gecikmə ilə qarşılaşdıqları zaman hiss etdikləri emosiyadır. Məsələn, nəqliyyat tıxacında qalmaq və ya uzun çəkən, darıxdırıcı görüşlər bu hissləri yarada bilər. K.Svini qeyd edir ki, insanlar gündəlik həyatda belə hallar qarşısında səbirsizliklə qarşılaşsa da, səbir bu hisslərin öhdəsindən gəlmək üçün bir strategiya kimi çıxış edir: “Filosoflar və din alimləri səbrin bir fəzilət olduğunu iddia etsələr də, bu, daha çox insanların gündəlik məyusluqlarla necə mübarizə apardığını göstərir”.

“Personality and Social Psychology Bulletin” jurnalında dərc edilmiş tədqiqat çərçivəsində 1200 nəfərin iştirakı ilə üç əsas araşdırma aparılıb. Tədqiqat iştirakçıları müxtəlif çətin və əsəbi vəziyyətlərə — tıxac, gözləmə zalında qalmaq və ya tibbi laboratoriyanın gecikməsi cavablarını bildirməli idilər. Nəticələr göstərib ki, səbirsizlik üçün ideal şərait aşağıdakı hallarda yaranır:

∙ Gözləmə zamanı risklər yüksəkdir (sevimli qrupun konsertinə gecikmək);

∙ Gözləmə vəziyyəti xoşagəlməzdir (diqqəti yayındıran vasitələrin olmadığı yerlər);

∙ Gecikmənin kiminsə səhvi nəticəsində baş verdiyi aydındır.

Bəzi iştirakçılar digərlərinə nisbətən daha çox səbir nümayiş etdiriblər. Daha rahat, emosional cəhətdən sabit və empatiya qabiliyyəti yüksək olan şəxslərin bu vəziyyətlərdə daha səbirli olduğu müşahidə edilib.

K.Svini və onun komandası qeyd edir ki, səbir insanların emosional tənzimləmə strategiyalarının bir hissəsidir. Bu tapıntılar insanlara səbirsizlik hisslərini idarə etməyə və gündəlik həyatlarında daha səbirli olmağa kömək edə bilər. “Bizim ilkin nəticələrimiz səbir və səbirsizlik haqqında təsəvvürlərimizi genişləndirir və bu sahədə öyrənilməli çox şey var”, - deyə K.Svini fikrini yekunlaşdırır.

Bu işlər gələcəkdə insanların gündəlik emosional idarəetmə bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün mühüm elmi baza yaradır. Səbir insan xarakterinin sadəcə bir fəziləti deyil, həm də həyatın çətinlikləri ilə başa çıxmaq üçün bir mexanizmdir. Bu yanaşma müasir psixologiyada yeni istiqamətlərin inkişafına təkan verir.

Paylaş: