28 aprel 2025, bazar ertəsi
Bakı, 10°C
- 28 aprel 2025, bazar ertəsi 22:44:12 Bakı , 10°C
Osmanlıdan günümüzə qədər uzanan rəngarəng incəsənət və mədəniyyət irsi
Osmanlı coğrafiyasında 16-17-ci əsrlərdə fərqli üsullarla sənət əsərinə çevrilən təsbehlər bugünkü mədəniyyətdə də öz yerini qoruyur.
Kəhrəba, sümük, şüşə, reaktiv daş və kuka ağacı kimi materiallardan hazırlanan və müxtəlif ölçülü rəngarəng muncuqları olan ən məşhur təsbehlər kolleksiyaçılar və həvəskarlar arasında xüsusilə məşhurdur.
16-cı əsrdən Osmanlı İmperiyasının paytaxtı olmuş İstanbulda ən gözəl təsbehlər hazırlanaraq rəflərdə öz yerini tutub. Təsbeh haqqında söylənilən ən məşhur hekayə isə belədir :
Sultan Əhməd tikdirdiyi məscidə nə qədər adamın girə biləcəyini öyrənmək üçün namaz vaxtlarında məscidin giriş-çıxışına muncuq paylamağı əmr edir. Onun məscidə girənlərə 86 min, məsciddən çıxanlara isə 86 min muncuq payladığı bildirilir. O, təsbeh sayəsində məscidin ziyarət tutumunun 172.000 nəfər olduğunu müəyyən edir.
Osmanlı dövründə 99 muncuqlu təsbehlərin daşınması çətin olduğu üçün 33 muncuqlu təsbehlər daha çox istifadə edilib. O dönəmdə müxtəlif peşə qruplarının özünəxas təsbehləri olub. Məsələn, həkimlər kuka muncuqlarından istifadə edirdilər. Kuka antiseptik və antibakterial olduğu üçün Osmanlı dövründə mikrob öldürücü kimi istifadə edilmişdir. Bəzi mənbələrə görə, əllərində muncuq olmayan həkimləri saraya və ya xəstənin yanına buraxmırdılar...
Osmanlı dövründə dəvə müqəddəs sayıldığı üçün dəvə sümüklərindən də təsbehlər hazırlanıb. Bunlardan daha çox tacirlər istifadə edib. Bir sözlə, hər peşənin öz təsbehləri olub.
Təsbehlər Osmanlı dövründə bir növ kimlik idi. Təsbehlə insanın nə etdiyini, hansı mövqedən xəbərdar olduğunu, təsəvvüfün hansı səviyyədə olduğunu asanlıqla öyrənmək olurdu. Bu gün muncuqlardan istifadə üsulu keçmişdən fərqli olub. Hal-hazırda təsbehdən müalicəvi xüsusiyyətləri ilə şəxsi istifadə üçün istifadə olunur.
Cənubi Koreyada güclü meşə yanğınlarına...
İranın Şəhid Rəcai limanında partlayış...
Myanmada martın 28-də baş vermiş...
Çin 2035-ci ilədək avtomobil...
Gündə üç dəqiqəlik orta fiziki fəaliyyət...
